HALK EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ

1)

I.     Anonim halk edebiyatı nazım ürünüdür.

II.   Genellikle 7’li hece ölçüsüyle söylenir.

III. İlk iki dize doldurmadır, asıl olan son dizelerdir.

IV.  Son dörtlükte şairin mahlası bulunur.

V.   Yalnızca aşk üzerine söylenir.

 Yukarıda mani için verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?

A) I ve IV        B) II ve IV       C) I ve II         D) I ve III        E) IV ve V

 Cevap E

 2)

… şekil olarak koşmaya benzer. Maniye benzeyenler de vardır. Genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır. Anonimdir. Ezgiyle söylenir. Aşk, savaş, kahramanlık konuları işlenir.

Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Semai         B) Türkü          C)Ninni         D) Tekerleme   E) İlahi

 Cevap B

 3)

I.      Koşma Aşık edebiyatı nazım biçimlerindendir.

II.    Uyak şeması abab, cccb, dddb şeklindedir.

III.   11’li hece ölçüsüyle yazılır.

IV.   Taşlama, güzelleme, koçaklama, ağıt gibi türleri vardır.

V.    Söyleyeni belli değildir.

Yukarıda koşma için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I                 B) II                C) III               D) IV               E) V

Cevap E

 4)

I.      Devriye

II.     İlahi

III.   Semai

IV.   Nutuk

V.    Koşma

Yukarıdakilerden hangileri Tasavvuf (Tekke) edebiyatı nazım biçimleri arasında yer almaz?

A) III ve V       B) I ve IV        C) I ve II       D) II ve III       E) IV ve V

 Cevap A

 5)

Allah ve din sevgisi işlenir. Duygusallık ön plandadır. Bu şiir türünü Yunus Emre geliştirmiştir. Yunus Emre’nin yazdığı bu tür şiirler günümüzde de söylenmektedir.

Yukarıda bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kaside        B) Şathiye        C) Semai         D) İlahi            E) Nutuk

 Cevap D

 6)

Aşık tarzı Türk halk edebiyatında, bir kişiyi ya da toplumsal düzeni eleştiren yergi konulu şiirlere ……… denir. Bunun yanı sıra doğa güzelliklerini ya da kadın, at gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere …… denir.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Hicviye-güzelleme          B) Güzelleme-koçaklama          C) Taşlama – şarkı          D) Taşlama-güzelleme          E) Taşlama-gazel

 Cevap D

 7)

I.      Mani

II.    Hikmet

III.  Ninni

IV.  Tekerleme

V.    Türkü

Yukarıdakilerden hangisi anonim Türk halk edebiyatı nazım şekillerinden biri değildir?

A) I                 B) II                C) III               D) IV               E) V

 Cevap B

 8)

Çukurova bayramlığın giyerken

Çıplaklığın üzerinden soyarken

Şubat ayı kış yelini koğarken

Cennet demek sana yakışır dağlar

Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnektir?

A) Koçaklama          B) Güzelleme         C) Ağıt         D) Devriye        E) Taşlama

 Cevap B

 9)

Çark bozulmuş dünya ıslah olmuyor

Ehli fukaranın yüzü gülmüyor

Aşık Ruhsat dediğini bilmiyor

Yazı belli değil hat belli değil

Yukarıdaki dörtlük halk edebiyatının hangi türüne örnek gösterilebilir?

A) Şathiye           B) Koçaklama             C) Ağıt             D) Taşlama           E) Güzelleme

 Cevap D

 10.

Aşağıdakilerden hangisi türküler için söylenemez?

A) Özel bir ezgisi vardır.

B) Hece ve aruz ölçüsü ile yazılabilir.

C) Anonim halk edebiyatı nazım şeklidir.

D) Aşk, kahramanlık, gurbet konularında yazılabilir.

E) Bent sayısı 3 ile 6 arasında değişir.

 Cevap B

 11)

Aşağıdakilerden hangisinde aşık edebiyatı nazım biçimleri birlikte verilmiştir?

A) mani-koşma-varsağı

B) koşma-ninni-türkü

C) türkü-semai-koşma

D) varsağı-koşma-semai

E) ilahi-türkü-koşma

 Cevap D

 12)

Aşağıdakilerden hangisinde tasavvuf  (tekke) edebiyatı nazım şekilleri birlikte verilmiştir?

A) ilahi-nutuk-ağıt

B) nefes-koşma-devriye

C) şathiye-ilahi-devriye

D) nutuk-destan-na’at

E) hikmet-mani-nefes

 Cevap C

 13)

Le beni eyle beni

Elekten ele beni

Alacaksan al artık

Düşürme dile beni

 Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ağıt            B)Koşma         C) Varsağı          D) Mani             E) İlahi

 Cevap D

 14)

Aşağıdakilerden hangisinde koçaklama şiirleriyle ünlü iki şairimiz bir arada verilmiştir?

A) Karacaoğlan– Yunus Emre

B) Yunus Emre – Mevlana

C) Dadaloğlu – Karacaoğlan

D) Mevlana – Dadaloğlu

E) Hacı Bektaş- ı Veli – Dadaloğlu

Cevap C

 15)

* Maniler tek dörtlükten oluşur

* İlk iki dize uyağı doldurmak  ya da düşünceye giriş yapmak için söylenir. Temel düşünce son dizededir.

* Uyak düzeni aaxa’dır.

Yalnızca bu bilgilerden yola çıkılarak,

I.     Hey birince birince

II.   Bir incecik ter bürür

III.  Kaşık saldım pirince

IV.  Yar kapıdan girince

 dizeleriyle mani oluşturulmak istenirse dizelerin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) II-I-III-IV         B) IV-III-II-I        C) I-II-III-IV        D) I-III-II-IV         E) III-II-I-IV

 Cevap D

 16)

Kıldan köprü yaratmışsın

Gelsin kullar geçsin deyü

Hele biz şöyle duralım

Yiğit isen sen geç ey Tanrı

Yukarıdaki dörtlük Tanrı ile şakalaşır, konuşur gibi söylenmiş bir tekke edebiyatı nazım şeklidir.

 Bu nazım şekline verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlahi            B) Nutuk         C) Şathiye        D) Nefes          E) Devriye

 Cevap C

 17)

Yunus okur diller ile

Ol kumru bülbüller ile

Hakk’ı seven kullar ile

Çağırayım Mevla’m seni

Yukarıdaki  dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlahi           B) Şathiye         C) Ağıt            D) Nefes          E) Devriye

 Cevap A

 18)

Tarikat şeyhlerinin tarikata yeni giren kişileri aydınlatmak için söylediği şiirlere …… denir. Güney Anadolu Türkmenleri arasında Varsak boyunun özel bir ezgiyle söylediği türkülerden gelişmiş nazım şekline …… denir.

 Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) ilahi-varsağı           B) varsağı-nutuk            C) nutuk-varsağı             D) nutuk-ilahi               E) nutuk-nefes

 Cevap C

 19)

I.     Uyak örgüsü

II.    Konuları

III.  Hece ölçüsü

IV.   Dörtlük sayısı

V.    Anonim olması

 Yukarıdakilerden hangisi koşma ile türkünün benzer özelliklerinden biri olamaz?

A) V                B) IV               C) III               D) II                E) I

 Cevap A

 20)

I.     Koşma

II.   Türkü

III. Şarkı

IV. Tuyuğ

V.   Nefes

Yukarıdakilerden hangisi halk edebiyatı nazım şekillerinden değildir?

A) III ve IV              B) II ve IV              C) II ve III              D) III ve V               E) IV ve V

Cevap A