SÖZ SANATLARI – 4

62.   Ölüm indirmede gökler, ölü püskürmede yer

         O ne müthiş tipidir savrulur enkaz -ı beşer

Beyitteki en belirgin edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tezat                  B) Benzetme                C) Abartma              D) Cinas                   E) Tariz

  

63.   Aşağıdakilerin hangisinde kinaye sanatına başvurulmuştur?

A)  Yine bahar oldu coştu yüreğim

     Akar boz bulanık selli dereler

B)  Sensin beni böyle sevdalara salan

      Komadın aklımı hep ettin talan

C)  Giderse ne deyim ben ardısıra

      Duramam gece gündüz ağlarım demiş

D)  Bulamadım dünyada gönüle mekan

       Nerde bir gül bitse etrafı diken

E)   Selam ver de selamını alayım

       El kavuşturup divanına durayım

 

 

64.    Sabır bir anadır, sancı acı su

         Her yol kavşağında kurulmuş pusu

Bu dizelerdeki en belirgin edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teşbih          B) Tevriye        C) Tariz            D) Cinas            E) Kinaye

 

65.   Söylerken o sözleri kızardı

         Hem hazzeder âh hem kızardı

Bu iki dizedeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İstiare               B) Cinas                   C) Tezat             D) Kinaye             E) Mecaz -ı Mürsel

 

66.   Görmediğim şeyi asla sezemem

        Korku bilmem hiç yalnız gezemem

        İcap etse kendi adım yazamam

        Kâtiplikte gayet iştiharım (yeteneğim) var

Dörtlükteki en belirgin söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teşbih                   B) Teşhis              C) Tekrir                D) Cinas                      E) Tezat

  

67.  Şu karşımızdaki mahşer kudursa, çıldırsa

        Denizler ordu, bulutlar donanma yağdırsa

Bu dizelerdeki kişileştirme, aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A)  Bu gece bu yağmur böyle yağarsa

      Çırpınır çırpınır da uçamaz bu kuş

B)  Durmadan kürek çekerim karanlık sularda

      Ne gökyüzü görünür, ne de bir kıyı

C)  Beklemek ölümmüş, umurumda mı?

      Bir gizli geçit ararım ışığa giden

D)  Eski defterleri çeviren rüzgâr

      Bütün yitikleri serer ortaya

E)  Verince yürekten vermek isterim

      Sevgidir barışın gülü katığı

 

68.   Hangi hoyrat rüzgâr söküp götürür

        Çatıdaki yorgun kiremitleri?

       Tayfalar dağılmış, tekneler çürür;

        Mor mor çiçek açmış çocuk etleri

Bu dizelerde kişileştirilen varlıklar, aşağı­dakilerin hangisinde verilmiştir?

A)  tekneler – çiçek

B)  tekneler – kiremitler

C)  rüzgâr – kiremitler

D)  çatı – tayfalar

E)  çatı – çiçek

 

69.   Gül hasretinle yollara tutsun kulağını

Bu dizedeki sanatlı söyleyişe benzer bir söyleyiş aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?

A)  Kopuvermiş umut denen renkli ip

B)  Dünya sarhoş, gönüllerse mustarip

C)  Bin soru şimşeği çakar uzağa

D)  Beyaz yorgunluğu hissetim sende

E)  Hiç kimseyle bölüşmedim sevgimizi

 

70.   Eğer ben, ben isem nesin sen ey yâr!

Eğer sen, sen isen ağlayan ben kimim?

Dizelerdeki en belirgin edebî sanat aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cinas               B) İstiare               C) Tezat          D) Mecaz -1 Mürsel         E) Tecâhül – i Arif

 

71.   Ateşten kızaran bir gül arar da

        Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi

Beyitteki en belirgin edebî sanat, aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Tevriye                   B) Tariz               C) Hüsn – i Talil                D) Telmih                     E) İntak (Konuşturma)

 

72.  Bülbül, gül bahçesinde sevgilinin yüzüne ben­zer bir gül aramak için daldan dala konuyor.

Verilen cümledeki edebî sanat, aşağıdaki dizelerden hangisinde vardır?

A)  Bilemedim Nemrut mu var soyunda

B)  Merak etme göz koymazlar postuna

C)  Her çiçek eğlemez garip bülbülü

D)  Ben ağladıkça pembeleşir sevgilinin yüzü

E)  Bir kömür gözlünün kahrını çekerim

 

73.   Sevgiliye baharı müjdelemek için

         Bahçede kuşlar ötüşüyor

Dizelerdeki en belirgin edebî sanat, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hüsn – i Tâlil         B) Tecahül – i Arif          C) Kinaye           D) Tariz (İğneleme)           E) Tevriye

 

74.   Bu kış yolculuk var diyorsa için

        Beni de beraber al anneciğim

Dizede “yolculuk” sözcüğü “ölmek” kavramı  yerine kullanılmıştır.

Sözü edilen edebî sanat  aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tevriye          B) Kinaye             C) Mecaz -1 Mürsel        D) Tecahül – i Arif            E) Teşbih (Benzetme)

 

75.  Güneş sevgilinin güzelliğini görüp utanıyor.

        Görmemek için bulut perdesini başına çeki­yor.

Dizelerdeki en belirgin edebî sanat aşağı­dakilerden hangisidir?

A) Cinas             B) Telmih          C) Tariz            D) Kinaye           E) Hüsn – i Tâlil

 

76.    “Ay suda bestelerken en güzel bir şarkıyı

         Küreklerim de suya en derin şiiri yazdı.”

Bu dizelerdeki edebi sanat aşağıdaki dize­lerden hangisinde vardır?

A)   Bir yıkılmış evin, harap ocağın

      Şu heybetli saraylara bedeldir.

B)   Kiminiz sarışın, solgun benizli

       Gönlüm, bunları sevsem yeridir.

C)   Benim gönlüm bir kelebek

       Dolaşıyor çiçek çiçek

D)   Akdeniz’in dalgaları cilveli

       Akdeniz’dir denizlerin güzeli

E)   Yıldızların yukarda açan ilk ışıkları

      Solgun parıltılarla derinlerde sıklaşır.

 

77.  “Kapımı birkaç gün için açık tut

        Eşyam bakakalsın diye arkamdan.”

Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A)   Gökyüzünü boyarım her sabah

      Uyanır bakarsınız ki mavi

B)   Sular sarardı   yüzün perde perde sol­makta.

       Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta

C)   Gün bitti, ağaçta neşe söndü.

      Yaprak ateş oldu, kuş da yakut

D)   Selâm, sonsuzluğun aydınlık bahçesinden

      Selâm, senelerce senelerce evvele

E)   Yeşil pencerenden bir gül at bana.

       Işıklarla dolsun kalbimin için

 

78.    Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?                

        “Gömelim gel seni tarihe” desem, sığmazsın.

Beytin ikinci dizesindeki söz sanatı aşa­ğıdakilerden hangisidir?

A)   Düz değişmece (mecaz -1 mürsel)

B)   Kişileştirme (teşhis)

C)   Değinmece (kinaye)

D)   Benzetme (teşbih)

E)   Abartma (mübalağa)

 

79.     “Zülfünü dağıtınca ay, buluta saklandı.”  cümlesinde, ay ile yüz, bulut ile de saç ara­sında benzetme amacıyla bir ilişki kurulmuştur.

Buna göre aynı edebi sanat, aşağıdaki­lerden hangisinde vardır?

A)   Sağ yanağında ben olsam.

B)   Sarmısak da acı amma evde lazım bir dişi.

C)   İki tabak yedi, yine doymadı.

D)   Ey gül, söyle bülbüle sussun artık.

E)   Delikli demir icat oldu mertlik bozuldu.

 

80.    “Haliç’te bir vapuru vurdular dört kişi

         Demirlenmişti, eli kolu bağlıydı, ağlıyordu.”

Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?

A)   Karşıtlık (Tezat)

B)   Abartma (Mübalağa)

C)   Açık eğretileme (Açık istiare)

D)   Kinaye (Değinmece)

E)   Kişileştirme (Teşhis)

 

81.   “Sevgin dağıtsın hüznü

           Sevinci doldur avuçlarına”

Bu dizelerdeki söz sanatı, aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A)  Her düşüş bir yükseliştir.

     Umudunu sararsan aydınlığa

B)  Sen benim düşmanımsın değişen

     Her seferinde ismin başka

C)  Sevdalı, kimsesiz sarhoşlar gibi

     Sarıl gizlice ağaçlara

D)  Ve söylesin karanlık odalarda

     Zenci kadınlar ölüm şarkısını

E)  Senin bir elinde bir mendil

      Öbüründe kuş sesleri

                                                      Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

Orhan EREN