Söz Sanatları Test
SÖZ SANATLARI – 1
1.Aşağıdaki dizelerden hangisinde iki öğesi olan bir teşbih (benzetme) vardır?
A) Sevinçten kanatlıyım,
Uçan martılar gibi
B) Kırlar çiçek sergisi
Sensin gönül nergisi
C) Zalim senin adın olsun
Bir vefasız yârin olsun
D) Gerçek sevgiyi göster
Can vereyim yoluna
E) Giden günlerin ardından
Seni düşündüm dün gece
2. Aşağıdaki dizelerden hangisinde teşhis (kişileştirme) sanatı vardır?
A) Haber ver yolunu bekleyeceğim
Gelirsen öyle çok sevineceğim
B) Çiçekler toplayıp papatyalardan
Saçlarını tel tel süsleyeceğim
C) Sen bana gelirken uzak yollardan
Kollarım açılmış bekleyeceğim
D) Denizle martılar hep bir ağızdan
Şarkılar söyleyip neşelenecek
E) Haber yok geçiyor hep aylar dedim
Yoksa unuttu mu beni yâr, dedim.
3. Dur desek de durmaz ki akıp gidiyor zaman.
Altı çizili bölümde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir edebi sanat vardır?
A) Bir söz, benzetme ilgisi olmaksızın başka bir söz yerine kullanılmıştır.
B) Aralarında ilişki bulunan karşıt kavramlar bir arada kullanılmıştır.
C) Benzeyen ile kendisine benzetilenden ikincisi söylenmeden onun bir niteliği belirtmiştir.
D) Doğal bir olay, gerçek nedeninin dışında hoşa gidecek bir sebebe bağlanmıştır.
E) Bir söz, gerçek anlamı dışında mecaz anlamıyla kullanılmıştır.
4. Gözyaşım damlaydı, sel oldu artık
O sele kapılıp çağlar mısın sen?
Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisinde verilen edebi sanatlar vardır?
A) Teşhis (kişileştirme) – teşbih (benzetme)
B) Mübalağa (abartma) – istifham(soru sorma)
C) Tevriye – istiare (eğretileme)
D) Kinaye – tecahül-i arif (bilmezlikten gelme)
E) Tezat (karşıtlık) – teşhis (kişileştirme)
5. Aşağıdaki dizelerden hangisinde “hüsn-i talil ” sanatı vardır?
A) Sevdiğin vefasız çıktı dediler
Kalbin bir mabetti yıktı dediler
B) Dertliyim, yalnızım, şu gönlüm kırık
İçimde sönmeyen bir kor ayrılık.
C) Sevgine güvenim yıkıldı gitti
Sen böyle istedin bu masal bitti
D) Hâlâ o günleri anar mısın sen,
Ağlasam benimle ağlar mısın sen?
E) Baharla gelirsen kuşlar ötecek
Haberler yolladım güneş gülecek
6. Gelme zahmet olmasın, ben hasta üzre ey tabip Derd-i aşk var iken gerekmez bana derman eylemek
Bu beyitte aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir sanat vardır?
A) Aralarında ortak yön olan iki kavramdan, zayıf olan güçlü olana benzetilmiştir.
B) Aynı konuyla ilgili karşıt kavramlar bir arada kullanılmıştır.
C) Bir durum ya da kavram gerçekte olduğundan çok fazla gösterilmiştir.
D) Aynı konuyla ilgili kavramlar bir arada kullanılmıştır.
E) Aralarında benzerlik ilgisi olmaksızın, bir söz başka bir söz yerine kullanılmıştır.
7. Aşağıdaki dizelerden hangisinde mübalağa (abartma) sanatı vardır?
A) Ne güzelmiş çiçekler, gözlerime gülüyor
B) Dökülmüş yapraklar, toprak sararmış
C) Demek ki senin için aşk değil, yalan idim
D) Dünyanın güzelliği senden artakalandır.
E) Dost bildim kendime yüce dağları
8. Aşağıdakilerden hangisinde dört öğesi de olan bir teşbih (benzetme) vardır?
A) Duvarlara çarparak çırpınan bir kuş gibi
B) Çoruh, dağlar içinde akamaz olmuş gibi
C) Suların üstündeki her sazlık birer ada
D) Korkunç birer dev gibi başkaldırır dağlar
E) Uludağ etekleri al ipekten bu akşam
9. Aşağıdakilerden hangisinde ötekilerden farklı bir edebi sanat vardır?
A) Enginden engine koşarken rüzgâr
Bende bir yolculuk heyecanı var
B) Gün biter, sürü yatar ve sararan bir ayla
Çoban hicranlarını basar bağrına yayla
C) Aramızda dağlar mı var koskoca?
Meraklanma gönlüm dağlardan yüce
D) Kıpırdamak istemiyor göz kapaklarım
Ve hakikat bırakıyor hülyamı yarım
E) Yıllarca gurbette çektiği çile
Canlanır yeniden gelerek dile.
10. Aşağıdaki dizelerden hangisinde hüsn-i talil sanatı vardır?
A) Mesut olmuş görmek isterdim hepinizi
B) Güllerle doldu, seni gülerken gördü de dağlar
C) Meğer duyacakmışım bir sabah öldüğünü
D) Büyüyor gökten inip toprağa yaklaştıkça
E) Kahkahası bir bülbül nağmesini andırır
11. Erdi bahar sen dahi şâd olmadın gönül
Güllerle lalelerle güşad olmadın gönül
Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A) Bir söz birden çok anlama gelecek biçimde kullanılmıştır.
B) Bir olay, gerçek nedeninin dışında güzel bir nedene bağlanmıştır.
C) Benzetme ilgisi olmaksızın, bir söz başka bir söz yerine kullanılmıştır.
D) Bir söz tarihi bir olayı anımsatacak biçimde kullanılmıştır.
E) Aynı konu ile ilgili kavramlar bir arada kullanılmıştır.
12. 120 kiloluk Filiz Ahmet mindere çıkınca rakibinin rengi attı.
Bu cümledeki altı çizili sözlerde, sırasıyla hangi edebi sanatlar vardır?
A) Tezat – istiare
B) Tariz – kinaye
C) Mecaz-ı mürsel – teşhis
D) istiare – tevriye
E) Hüsn-i talil – mecaz-ı mürsel
13. Aşağıdaki dizelerden hangisinde tecahül-i arif sanatı vardır?
A) Dünyanın en derin yüzü olmuş yüzün senin
Yüksek başında kartala benzer hüzün senin
B) Söyleyin, söyleyin ben miyim yoksa
Arzı boynuzunda taşıyan öküz
C) Ruhum bir engindir ufuklarda kararmış
Etrafını yalnız ademin gölgesi sarmış
D) Ruhumda emel bir sarı kandil gibi yandı
Maziyi bugünden yaşamak hissim uyandı
E) Alnım yanarak, hıçkırarak durdum o yerde
Bir gözyaşı sızsın diye kalbimdeki derde
14. Hatıraların bu uyanma vaktinde
Sensin hep sen, esen dallar arasından
Bu dizelerde aşağıda sıralananlardan hangileri vardır?
I. Teşbih
II. Kapalı istiare
III. Tezat
IV. Aliterasyon
V. Kinaye
A) I. ve II. B) II. ve III. C) I. ve IV. D) II. ve IV. E) III. ve V.
15. Yaşımı Nil eyleyip layık mıdır şehrinde kim
Tunca gibi boynumu burup gezem mahzun olup?
Bu beyitte aşağıdaki sanatlardan hangisi yoktur?
A) Mübalağa (abartma)
B) Teşbih (benzetme)
C) Teşhis (kişileştirme)
D) istifham (soru sorma)
E) Tezat (karşıtlık)
16. Canlı bir yüz bana yaklaştı, muhabetle dolu
Altı çizili sözcükteki edebi sanat aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır?
A) Bu gelen bir yuvasız kuş gibi pervasızdı
B) Bu engin ovanın perisisin sen
C) Cihan da bizimle ağlasın gayrı
D) Kederli durma, güzel rengin uçmasın
E) Bostan korkulukları sanki bir kahramandı
17. Aşağıdaki dizelerden hangisinde beliğ teşbih örneği vardır?
A) Yağmur olur yağarım
Güneş olur doğarım
B) Geçse de aylar yıllar
Gönlüm hep seni arar
C) Bir ışıktır umutlar
Sana kavuşmak için
D) Gel bu gece deniz güzel
Mehtap güzel, ay güzel
E) Gece mehtap yine dolgun
Uyuyor mavi sular
18. Aşağıdaki dizelerden hangisinde tezat (karşıtlık) sanatının örneği vardır?
A) Gonca güller gibisin, boynunu bükme
B) Yazı güze ekledim, bahar olmadı
C) Bakmam artık göklere benim de yıldızım var
D) Ayırma gözlerini gözlerimden bu akşam
E) Bir onulmaz derde düştüm, derdimin dermanı yok.
19. Tekrar ediyor söylediğim şarkıyı dağlar
Bu dizedeki edebi sanatın örneği aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Garipleşir geceler sevenlerin gönlünde
B) Bir başkadır akşamlar, şu gurbet ellerinde
C) Garip bülbül neden böyle feryat edersin?
D) Geceler böyle kalmaz ya, şafak söker sabah olur.
E) Ateşinde yanan pervane oldum.
20. Doğal bir olayın gerçek nedeninin dışında hoşa gidecek başka bir nedene bağlanmasına hüsn-i talil sanatı denir.
Aşağıdaki dizelerden hangisinde bu sanatın örneği vardır?
A) Seni görmüş deli gönlüm, yanmış seni sevmiş
B) Bir türküdür yakmış bülbül, güller açıvermiş
C) Ayrılan yolun sonunda dudaklarda bir ah olur
D) Gönlümün akşamında güneş sensiz doğmuyor.
E) Döndü Mecnun’a gönül, her gece Leyla diyerek
CEVAP ANAHTARI:
1-B 2-D 3-C 4-B 5-E 6-B 7-D 8-D 9-C 10-B 11-A 12-B 13-A 14-D 15-E 16-C 17-C 18-E 19-C 20-B
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni
Orhan EREN
8. Soru D şıkkı olacak. Kendisine benzetilen yok A şıkkında.