SES BİLGİSİ SORULARI

1)   “Meydanda telefon kulübesini göremiyor,   ama, yine de arıyordu.”

bu cümlede büyük   ünlü uyumuna uymayan kaç sözcük  kullanılmıştır?

       A)   I             B)  II           C)  III          D)   IV             E)  V

 

2) Aşağıdaki sözcük çiftlerinden hangisi, aynı  gerekçeyle büyük ünlü uyumuna uymaz?

A)   şişman-kıyafet                  B)  dedikodu-ekşimtırak      C)    kardeş-model     

D)  anne-açıkgöz                      E)    akşamki-seviyor

 

3)    “Türkçe’de ekler, eklendikleri sözcüklerin   son hecesindeki ünlüye uyar.”

     Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu  kurala uymayan bir sözcük kullanılmıştır?

        A)   Gazetedeki trafik kazasını görünce gözlerim yaşardı.

       B)    Damar sertliğine şişmanlarda daha çok  rastlanıyor.

       C)    Hanımböceği, çiçeklerin üzerinde çok zarif  duruyor.

       D)   Sabahki kavgadan sonra evin huzuru kaçtı.

       E)    Çöreotunu ekmeğin üzerinde görmüştüm.

 

4) “Bir sözcüğün ilk hecesindeki ünlü düz ise,  ondan sonra gelen ünlüler de düz olur.”

       Aşağıdaki sözcüklerden hangileri,   tümüyle bu kurala örnektir?

      A)   azık-ölgün-uzak

      B)    bilge-süzgeç-sulak

      C)    kahve-durgun-yüzden

      D)   yazıcılar-başlamak-yıkanmış

      E)    büzgülü-koşucu-sigara

 

5) “Alay, Çemberlitaş’tan, Sultanahmet’ten,  Sirkeci’den Taksim’e yürüyor;

her tarata  coşkun alkışlarla karşılanıyordu.”

 Yukarıdaki parçada küçük ünlü uyumuna uymayan kaç sözcük vardır?

       A)   I                B)  2              C)  3              D)   4                 E)  5

 

6)   Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, küçük ünlü uyumuna uyar?

       A)   Parktaki kanepeye sessizce oturdu.

       B)    Yapılan haksızlıklar gücüne gidiyordu.

       C)    Gün batarken her şey bir renge girdi.

       D)   Karlı gecelerde bir masal kentine benzerdi.

       E)    Bu bölgenin en ilginç yöresi, Elmalık Yarımadası’dır.

 

7)   “Geçen gün, kırda dolaşırken ayağım bir  konserve kutusuna çarptı.”

      Bu cümlede “küçük ünlü uyumuna”  uymayan kaç sözcük kullanılmıştır?

      A) 1            B)  2            C)  3             D)   4                 E)  5 

 

8)        “Güneşlerde uyuklayan yamaçları,

              Kalbi duran tarlaları bıraktı.      

              Gölge veren ağaçları,

              Sevmiyoruz biz artık.”

  Yukarıdaki parçada büyük ve küçük ünlü uyumlarının ikisine birden uymayan kaç kelime kullanılmıştır?

A)   1                 B)  2                  C)  3               D)   4                 E)  5

 

9) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama   yapılamaz?

       A)   Çevirmen, eseri kendine özgü üslubuyla şekillendirerek okuyucuya ulaşmaya   çalışır.

       B)    Bir çevirmen, her eserin çevirisinde başarılı olmayabilir.

       C)    Çevirmen, üslupça kendine yakın  sanatçıların eserlerini seçmelidir.

       D)   İyi bir çeviride eserin üslubunun da göz önünde bulundurulması gerekir.

       E)    Sanatçıların belirli kurallara uyma  zorunluluğu vardır.

 

10)         Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama   yapılabilir?

       A)   Başarılı roman yazmak, hayalini işletebilen  yazarlara özgüdür.

       B)    Şiir çevirisinde başarı, çevirmenin şiiri iyi anlamış olmasına bağlıdır.

       C)    Düşüncelerimizi konuşarak daha canlı ve etkili bir biçimde anlatabiliriz.

       D)   Sanatta önemli olan, anlamın gizli  kalmasıdır.

       E)    Yaşamı boyunca bilgisini artıran sanatçı,  doğayı daha iyi anlar.

 

11)   “Türkçe’de p,ç,t,k sert ünsüzleri ya da  ünlüyle başlayan ek aldıklarında yumuşar:

sağlık, sağlığı; kitap, kitabı…”

Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala  uymayan bir sözcük kullanılmıştır?

       A)   Tatlı dil, yılanı deliğinden çıkarır.

       B)    Evde pikabı koyacak yer bulamadı.

       C)    Paketi arabanın bagajına yerleştirdi.

       D)   Ağaca yuva yapan kuşu hepimiz sevdik.

       E)    Rengini yitirmiş halıya uzun süre baktı.

 

12)  Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi,  “ünsüz değişimine” örnek olamaz?

       A)   Durağı yolun gerisine taşımışlar.

       B)    Yurdunu korumak senin görevindir.

       C)    Dalgıcı görünce oğlum korktu.

       D)   Dolabın çekmecelerini yerleştirdim.

       E)    Geçite girince arabayı yavaşlattı.

 

13)  Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde   yazım yanlışı vardır?

       A)   Tenisci, raketlerini yere bıraktı.

       B)    Kadınca sezgileriyle olaya bakıyordu.

       C)    Yavaşça içeriye süzüldü.

       D)   Bu işin olmayacağını açıkça söyledim.

       E)    Kızınca başını hafifçe öne eğdi.

 

14)  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -yor   ekinin daraltıcı etkisi (özelliği) yoktur?

       A)   Dünden beri adını sayıklıyor.

       B)    Her okul çıkışı beni bekliyor.

       C)    Çarşıdan her gördüğünü istiyor.

       D)   Yapma çiçeklerden harikalar yaratıyor.

       E)    Yaramazlıklarını hep babasına söylüyor.

 

15)  “Geniş, düz ünlüyle biten eylem köklerine -yor eki getirilince sözü edilen eylemin  kökündeki

ünlü darına dönüşür.”

Aşağıdaki sözcüklerin hangisi bu kurala uymaz?

A)   elliyor            B)  başlıyor          C)    temizliyor              D)  saklıyor       E)    soluyor

 

16)  Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde  ses düşmesi yoktur?

       A)   Küçücük çocuk, bize bakıyor.

       B)    Üsteğmen olunca annesi sevindi.

       C)    Alçacık bir duvardan atladım.

       D)   Kedilerin en miniği soğuktan ölmüş.

       E)    Ufacık bir evde yaşamını sürdürüyordu.

 

17)  “İkinci hecelerin ortasında dar ünlü bulunan bazı organ adlarından sonra ünlü  ile başlayan bir ek gelince

ikinci  hecelerdeki dar ünlüler düşer.”

Aşağıdaki tümcelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde, bu kurala  uyulmamıştır?

        A)   Omuz omuza vermiş, kötülüklerle savaşmıştık.

       B)    Alnını cama dayamış, bize bakıyordu.

       C)    Kuzu beyni, çocukların gelişmesinde yararlı bir besindir.

       D)   Kızınca ağzına, burnuna vurmaya başladı.

       E)    Çocuğun karnında büyük bir yara açılmıştı.

 

18)   “Ada gelen ‘etmek, olmak, eylemek vb.’  yardımcı eylemler, birleşik eylem öbeğini oluşturur.

Bu öbeği oluştururken ad soylu sözcükte kimi kez ünlü yitmesi olur.”

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde  yukarıdaki sözü edilen türden hece düşmesi olayı vardır?

       A)   Akşama kadar öğrencilik günlerinden söz ettik.

       B)    Sorunlarını en kısa zamanda halledecekmiş.

       C)    Kazadan ucuz kurtulduğumuza şükrettim.

       D)   Sinemaya gelmek için çok naz etti.

       E)    Bu işin en kısa zamanda biteceğini  zannediyorum