10. Sınıf Dil ve Anlatım Dersi 1. Dönem 1. Yazılı Sorularıdır

A GRUBU

        1 –  Aşağıdaki  sorularda  boş  bırakılan  yerleri  doldurunuz   ( 15 )

a) Tartışmanın sonunda başkan, isterse dinleyicileri de tartışmaya katarak “……………..” i

“…………….”   a dönüştürebilir. 2 P. )

b –Metin  düzeyinde  her  türlü  anlam  ve dil  malzemesine   ………           adı verilir 2 p

c– Anlatımda  bilgi  toplamak  için  ……… ,  ………     …………. ,  ………..,    …………,   ve

…………  gerekir ( 4 P. )

d –- Başarı, sevgi, ayrılık” birer ……..“sınav başarısı, baba sevgisi, vatandan ayrılık” ise birer ……. … 4p

e – Söylenenin farlı anlama meydan vermeden kolay anlaşılır  olmasına  ………….. denir.  3

  2 –  Aşağıdaki  anlatımların  karşısına  doğru  ya  da  yanlış  olduklarını  yazınız  ( 10 )

a –  Tartışmada  amaç,  bir  sonuca  ulaşma  değil; kendi  fikrini  kabul  ettirmedir.  (2  P)

b – Formlarda  dinleyicilerin  soru  sormasına  da  izin  verilir ( 2 P )

c –  Panel  başkanı  program  sonunda   kendi  düşüncelerini  de  ekleyerek  konunun  sonucunu dinleyiciye    açıklayıp  paneli  bitirir ( 2 P. )

d – Slaytlarda    konu  ile  ilgili    ayrıntılı  ve  açıklayıcı  cümleler  kullanılır ( 2 P. )

e –  Nicel gözlemde  duyular  ön plandadır

3 –  Aşağıdaki  terimleri açıklayınız  (  10 p )

               FORUM : 

 

 

              PANEL

 

  4 –   Aşağıdaki    parçada  ne , niçin  ve  nasıl   anlatılmıştır ? ( 10 P. )

                                              TAHTA PERDEDEKİ ÇİVİ

Kavgacı bir genç varmış.  Babası onu bir gün bir tahta perdenin önüne  götürmüş.”Arkadaşlarınla kavga  ettiğin zaman, bu tahta perdeye bir çivi çak ”demiş  .Genç, birinci günde tahtaya otuz yedi tane çivi   çakmış  .Sonraki günlerde kendi kendini kontrol etmeye çalışmış ve her geçen gün daha az çivi  çakmış. Nihayet bir gün hiç çivi çakmamış.Babasına  gidip hiç çivi çakmadığını söylemiş.Babası onu yeniden tahta perdenin önüne götürmüş.Gence: “Bugünden başlayarak kavga etmediğin her gün için bir çivi sök.” demiş.Günler sonra çocuk babasına bütün çivileri söktüğünü söylemiş.Babası ona “Aferin!”Ama tahta perdeye dikkatli bak.” Demiş.”Artık çok delik var ve bu tahta perde hiçbir zaman geçmişteki gibi sağlam olmayacak.”

“Arkadaşlarla kavga edildiği zaman kötü sözler söylenir. Her kötü kelime bir iz bırakır.Arkadaşların seni affedebilir ama bu iz daima kalır.

5 – Yukarıdaki  anlatımın   iletişim     öğelerini       gösteriniz?  ( 10 P. )          

6 –  Aşağıdaki  cümlelerde  vurgulanan   düşünceyi  bir cümle ile  belirtiniz  ( 8 p )

               * Akılsız adam, mutluluğu uzakta arar; akıllı ise onu ayaklarının dibinde bulur.

* Bir kapıyı  tekrar çalacaksan hızla kapatma

7 – Etkili  bir  sunum   yapabilmek  için  panel  katılımcılarının  ve  başkanın   dikkat  etmesi

       gereken  kurallardan   beş     tanesini  yazınız ? (10p. )

8 – Aşağıdaki  dörtlüğün  konu  ve  temasını  yazınız ? (  7 p

 Ne yardan geçilir ,ne serden;

Korkuyorum bu gecelerden

Bel bağladığım tepelerden

Gün doğmayabilir bir daha.”

 9– Alıntı  çeşitlerini  birer cümle  ile  açıklayarak  alıntı   yapılan  kaynakların  anlatımda   nasıl  verildiğini    belirtiniz  ( 10p )  

 10 – Öznel  ve  nesnel   anlatımın  ne  olduğunu   açıklayarak  Kendinizi iki öznel,  iki  nesnel  cümleyle tanıtınız ? ( 10 p )

CEVAPLAR 

 A GRUBU

       1 15P – a) Tartışmanın sonunda başkan, isterse dinleyicileri de tartışmaya katarak   “ PANEL  1/ P…” i “FORM  2/P  1 P ”   a dönüştürebilir.

b – b –Metin  düzeyinde  her  türlü  anlam  ve dil  malzemesine   İÇERİK………   adı verilir 2 P

c– Anlatımda  bilgi  toplamak  için   OKUMA  1/P   ALINTI YAPMA 1/P  NOT  ALMA   1/P   ve  ÖZET   ÇIKARMA 1/P gerekir

d –- Başarı, sevgi, ayrılık” birer TEMA 2/P….“sınav başarısı, baba sevgisi, vatandan ayrılık” ise birer KONUDUR 2/P…….

e –Söylenenin farlı anlama meydan vermeden kolay anlaşılır  olmasına   AÇIKLIK  .. denir.  3 p

      2 – 10 P     a–   Y  2/P      b – D  2/P       c- D  2/P   d  –  Y 2/P      e  – Y 2 /P

     3-  Forum : Farklı gruplardan oluşan  seyircilerin de  söz  alarak  tartışmaya katılımlarından oluşur  5 /p

          Panel  . Uzmanlar tarafından  yapılan tartışma  çeşidi olarak  açıklanacak 5 / p

    4   –  15 /p Kavga  etmemek  ( kötülük ) 3/p    Kavganın ( kötülüğün )  insanda  kalıcı  izler  bıraktığını  Bunu yapmanın  yanlışlığını  vurgulamak    için 4 /p

Konu  bir  olay  içinde  yaşatılarak yani  öyküleyici bir    anlatımla   verilmiştir. 3 / p

      5 – 10 /p Gönderici ( verici – kaynak ):  Yazar  2 / P

İleti ( mesaj )  Kavganın ( kötülüğün ) fena bir şey olduğu, kalıcı  izler bıraktığı   2 /p

             Kanal :  metin ( yazılı anlatım ) 2 /p

            Alıcı :  Okuyucu ( bizler ) 2 /p

            Dönüt : Gönderici  ile  alıcı  arasında   kavganın kalıcı  izler  bıraktığı  konusunda   fikir  birliğinin

                           Sağlanması ( iletinin  amaca ulaşması 2 / p

 6 – * Akılsız adam, mutluluğu uzakta arar; akıllı ise onu ayaklarının dibinde bulur.

     İnsanın  mutluluğunu  kendinin  yarattığını anlatan bir cümle    4p

Bir kapıyı  tekrar çalacaksan hızla kapatma

İnsanın yaptığı her şeyi düşünerek yapmasını anlatan bir cümle 4p

7– 10/ p Panel  katılımcıları  konu  hakkında  detaylı  bilgiye  sahip  olmalı  – kurallara  uyarak

konuşmalı        kaba  ve    kırıcı  konuşmalardan  kaçınmalı  açık  ve yalın  konuşmalı  Başkan   konu  ve

konuşmacılara   hakim    olmalı  konuşmacıların  sırasına  ve birbirlerine  karşı  davranışlarına  dikkat

etmeli- konuşma   sırasını  ve   süresini  iyi ayarlamalı önceden  hazırlık  ve prova  yapmalı, konuyu

toparlayarak  sonuca     varmalı …

 

 8 –     7  / p  Konu  Ölüm  korkusu    3 / p      Tema .  korku   4  /p

 

  9 – 10 / p  1)  Doğrudan  alıntı :  Birine  ya  da  bir  kaynağa  ait  bilgileri  olduğu  gibi  tırnak  içinde

                            göstererek  almak  3 /p

                2 )  Dolaylı  alıntı:  Bilginin   özünü   bozmadan anlatıcının    kendi  cümleleri  ile  aktarması  3 / p

Alıntı  kaynaklarının  “dip not “2 / p yada “   bibliyografya”  yoluyla verildiği  açıklanacak 2 /p

   

10 – 10 / p  Öznel   anlatımda :  kişisel  duygu  ve  düşünceler  anlatılacak  kişiye  göre  değişen,  tartışılır  oluşu

Vurgulanacak ( örnekle) 3 puan              Nesnel  anlatımda   kanıtlanmış,  bilimsel  veriler  olduğu

belirtilecek    ( örnekle ) 3 puan       ÖRNEK CÜMLERER 2 + 2

 

B GRUBU SORULAR:

1 –  Aşağıdaki  sorularda  boş  bırakılan  yerleri  doldurunuz   ( 15 )

a)   Sunumda ,…….  ………… ,    ……………………..ve …………………  …………… değerlendirme amaçlanır . 3P. )

b –Anlatımda amaç ,  gerçeği  gösterme  ………   ……………,    ……    ………..      ……….  ,    ……….  ……..     ………. Ve   …………  ………  dir.  4 p

c–  Korku,  yalnızlık,  ölüm  birer …………… , yükseklik  korkusu, Yalnızlık acısı,   genç yaşta  ölüm ise birer  ………   dır  ( 4 P. )

d –  Temayı  sınırlandırıp   somutlaştıran  göstergeye  …………….  Adı  verilir .  2 p

e – Bir  eserin  hazırlanmasında  yararlanılan  kaynakların konu  sonunda    alfabetik  sıralanarak verilmesine      ……………………. adı  verilir 2 p

  2 –  Aşağıdaki  anlatımların  karşısına  doğru  ya  da  yanlış  olduklarını  yazınız  ( 10 )

a  Forumlarda ,  dinleyiciler de  tartışmaya  katılabilir.      .  (2  P)

b – Nicel  gözlemde  ölçülebilen  şeylere yer verilir.   . ( 2 P )

c – Anlatımda  sözcük  ve  cümlelerin  kolay  okunur  olmasına  yalınlık  adı verilir.       ( 2  P. )

d –  Doğrudan   alıntıda  metin  özgün  şekli  ile  tırnak  içine  alınarak  verilir.       ( 2 P. )

e –  Konu  , bağlam kişi ,  zaman  ve anlatım  biçimiyle  sınırlandırılır.  ( 2 P. )

3 – Aşağıdaki  terimleri açıklayınız  (  10 p )

                SEMPOZYUM :

 

               MÜNAZARA :  

 

   4 –  Aşağıdaki    parçada  ne , niçin  ve  nasıl   anlatılmıştır ? ( 10 P

                                                       DİLENCİ

Galata Köprüsü’nde bir bahar günü, kör bir adam dilencilik yapıyormuş. Dizlerinin  dibinde bulunan  tabelada   “Doğuştan kör”  yazılıymış.  Pek   çok  insan gelip geçmesine rağmen  kimse   ona yardım  etmiyormuş .Oradan geçen  bir   reklamcı   bunu   görmüş.  Zavallı dilenciye acıyıp   tabelayı almış,   tabelanın arkasına bir şeyler  yazmış  .Sonra  da  tabelayı  aldığı  yere   bırakmış. Ne olduysa olmuş!..Bu  tabeladaki   yazıyı   okuyan   herkes,   dilencinin önündeki   şapkaya   para atmaya   başlamış. Bir cümle yetmiş, onca kişiyi etkilemeye ve dilencinin şapkasının kısa sürede parayla dolmasına..

“Güzel bir bahar günü….Ama ben baharı göremiyorum!…”

5  – Yukarıdaki  anlatımın   iletişim     öğelerini       gösteriniz?  ( 10 P. )   

6  –  Aşağıdaki  cümlelerde  vurgulanan   düşünceyi  bir cümle ile  belirtiniz  ( 8 p

*  Paylaşma  mutluluğun  bereketidir .

* Kitap,   istikbale  yollanan  mektuptur

7 – Konu  ve temanın  ne  olduğunu  açıklayarak  aralarındaki  farkı  belirtiniz   ( 10 p )

 8 – Aşağıdaki  dörtlüğün  konu  ve  temasını  yazınız ? (  7 p

 

Gözlerin gözlerime değince             Çöp gibi bir oğlan ipince

Felaketim olurdu ağlardım               Hayırsızın biriydi fikrimce

Beni sevmiyordun bilirdim               Ne vakit görsem öldüreceğimden korkardım

Bir sevdiğin vardı duyardım             Felaketim olurdu ağlardım

9 –  Tartışma  çeşitlerini  yazarak    başkanın  görevlerini  belirtiniz ( 10 p )

10-  Anlatımı  sınırlamanın  ne  olduğunu  ve  önemini  belirterek “ Karamsarlık”  temasını  iki  madde   ile  sınırlandırınız

B GRUBU CEVAPLAR:                                                                    

1- 15 / P    a –    Bilgilendirme ,  laboratuar ve  anket sonuçlarını  : 3      b  Anlatımda amaç ,  gerçeği  gösterme

BİLGİ  VERME ,  BİR  FİKRİ  SAVUNMA,  KENDİ  DÜYASINA  ÇEKME,  VE  KALICILIĞI    SAĞLAMADIR    4 p

 

c-  tema 2  konu 2     d –   BAŞLIK 2     e –    bibliyografya ( kaynakça ) 2

 

2 – 10 /p   a – D 2  b – D  2     c – Y 2         d –  D  2 p    e – Y 2P

 

3-   SEMPOZYUM :  Akademisyenlerin  ciddi  bir  hava içinde yaptığı  tartışma  olarak  açıklanacak 5 /p

             MÜNAZARA : Daha çok  okullarda  bir konunun  iki  farlı yanı  ele alınarak yapılan ve savunmanın      önemli olduğu  tartıma  olarak açıklanacak  5 / p

 

4  – 10 / p  İnsanın  yaratıcılığı (  Etkili anlatımın önemi )   3p

Hedef  kitleyi  etkilemede  anlatımın ( yaratıcılığın )  önemini  anlatmak  için 4 P

Konu  bir  olay  içinde  yaşatılarak yani  öyküleyici bir    anlatımla   verilmiştir. 3 / p

 

5 – 10 /p Gönderici ( verici – kaynak ):  Yazar   2 / P

İleti ( mesaj )   Hedef  kitleyi  etkilemede  anlatımın ( yaratıcılık  )  önemlidir 2 /p

             Kanal :  metin ( yazılı anlatım ) 2 /p

            Alıcı :  Okuyucu ( bizler ) 2 /p

            Dönüt : Gönderici  ile  alıcı  arasında    Hedef  kitleyi  etkilemede  anlatımın ( yaratıcılık  )  önemi konusunda        fikir  birliğinin   Sağlanması ( iletinin  amaca ulaşması 2 / p

        6 –  8 / p      *  Mutluğun  paylaşıldıkça  çoğalacağı  açıklanacak   4p

* Kitap,   istikbale  yollanan  mektuptur

Kitap  yazarının   duygu, düşünce  ve  zihniyetini  kuşaktan kuşağa  taşır. 4 p

 

 7 – 10 / p   Konu : Metinde  işlenen, halında  söz  edilen  olay,  durum ya  da kişi  3p

                 Tema :  Metnin  anlatımına  hakim  olan   duygu  ya  da  fikir 3 p

                Tema  genel  ve  soyuttur.-  Konu  özel  ve  somuttur.2 p

           Tema  hep  vardır,  sonradan  kişilerce  icat  edilmez –  konu  temaya göre  belirlenir  yani icat  edilir. 2p

 

8 – 7 /p    Konu _  karşılıksız  aşk (  karşılıksız aşkın  etkileri )  4 p

Tema  :  aşk

9- 10 / p Tartışma  çeşitleri :  panel – açık  oturum – sempozyum –  forum   –  münazara  5 p

 Başkanın   Görevleri  
Tartışmayı yöneten bir başkana ihtiyaç vardır. Başkanın; konuyu ortaya koyup sınırlaması; Konulmacıların  sırasını,  konuşma  süresini belirlemesi   konuşmacıların konu dışına çıkmalarını, konuyla ilgisiz ve gereksiz konuşmalarını engellemesi, konuşmacıların birbirini suçlamaya yönelik konuşmalarına izin vermemesi, tartışmanın kurallarına uygun yürütülmesini ve bir sonuca ulaştırılmasını, bu sonucun da bir rapor haline getirilmesini sağlaması gerekir

10 – 10 /p  Anlatımı  sınırlandırma,  genel bir  temayı ( çok  yönlü  açıklanabilecek bir  temayı)  özele indirme  işi  olarak    tanımlanacak 3 puan

Yaralarını :   konu  dışı  gereksiz  ayrıntıya  girmeyi  engelleme  –   derli  toplu  anlatımı  sağlama –  daha  kısa    sürede  daha    kısa  ve öz yazıma yardımcı  olma….gibi  şeylerle  açıklanacak  3 puan7 – ( 10 puan

Karamsarlık  nedir, nasıl  olur  – Karamsar  insanların  davranış ( özellikleri )  

– Karamsarlığın  kişi ve  toplum  üzerindeki  etkiler   iki tanesi   2 + 2

Yukarıdaki soruları dosya halinde İNDİR

Gönül BATTAL