S-1)  Bir tartışmanın amacına ulaşması için neler yapılmalı?

S-2) Aşağıdaki kavramları tanımlayınız.

A ) Bağdaştırma             B) Bağlaşıklık         C) Yalınlık          D) Bağlam    E) Duruluk

S-3) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.

A ) Panelde dil ağırlıklı olarak……………………..işlevde kullanılır.

B)    Sunumda… ………………..gibi teknolojik araçlardan faydalanılır.
C )  Yağmurdan sonra büyürmüş başak, demişti.  cümlesi…………………….anlatıma örnektir.
D ) Az sözle çok derin anlamlar ifade etmeye…………………………denir.
E)  Münazara da ………………………anlatım türlerindendir.

S-4)  “kaza” sözcüğünü zaman, mekân, kişi bağlamında sınırlandırınız?

Seninle bir yağmur başlıyor iplik iplik
Bir güzellik doğuyor yüreğime şiirden
Martılar konuyor omuzlarıma
Gözlerin yağmur oluyor birden

S-5) Yukarıdaki dörtlükte isim türünde kaç sözcük kullanılmıştır? ( Sayı olarak belirtiniz.)

S-6)  Aşağıdaki cümlelerdeki  anlatım kusurlarının  bağdaşıklıktan mı  ve bağlaşıklıktan mı kaynaklandığını belirtiniz.

A ) Dün anlattıklarını uzun uzun düşündüm.
B)  Böyle olaylar, her insanda aynı etkiyi bırakmazlar.
C) O yıl binlerce balıkların telef olduğuna şahitlik etmiştik.
D) Hiç değilse bu konuda beni desteklemeliydin en azından.
E ) Gelen her öğrenciye kucak açmak, bizim sınıfa özel bir özelliktir.

S-7) Öyküleyici anlatım türüyle bir paragraf yazarak öyküleyici anlatımın unsurlarını belirtiniz.

S-8) “ Bir küçücük kurbağacık varmış. Bu kurbağa yavrusu ufacık bir su yığınında yaşarmış. Minicik gözleriyle kocaman ormanı seyredermiş. Derecik, onun en yakın arkadaşıymış. Bazı günler ikisi uzunca bir süre dertleşirlermiş.  Kurbağa yavrusu, bazı günlerse kısacık bir konuşmadan sonra çevredeki çiçekçikleri seyre dalarmış.” Paragraftaki küçültme isimlerini gösteriniz.

S-9)  Aşağıdaki cümlelerdeki bilgi yanlışlıklarını düzeltiniz.

A)     Bir tartışma türü olan panelde 3 ile 6 kişi arasında değişen konuşmacılar, dinleyicileri bilgilendirmek isterler.
B)     Sunumu yapan kişi bilgi yanlışlığından kaçınmak için gözünü slaytlardan ayırmamalıdır.
C)     İsmin belirtme durumu ekleri belirtili nesne yapar.
D)     Bu gazete sizi ücretsiz sınava hazırlıyor, cümlesi bağdaşıklığa aykırıdır.
E)      Forumda dinleyiciler de görüşlerini ayrıntılı bir şekilde belirtirlerse forum, panele dönüşür.

 

S-10) “ İmgelem “ kavramını örneklerle açıklayınız.   

 CEVAPLAR:                                                                          

 C-1)   (10 p.)

1.Peşin hükümlere, önceden alınmış kesin kararlara sahip olmamaları,
2.Karşılıklı saygı ve hoşgörüye sahip olmaları,
3.Nazik, toleranslı, verilen zamana ve sıraya uymaları,
4.Konuşma kurallarına uymaları,                                                      
5.Bilineni farklı cümlelerle tekrar etmemeleri,
6.Konu dışına çıkmamaları gerekmektedir.

C-2) Her biri 2 p.

A ) Bağdaştırma    : Anlama güç katmak için söz grubu( deyim, ikileme,tamlama…) kullanmaya denir.
B) Bağlaşıklık : Cümlenin dil bilgisel açıdan kusurlu olmasıdır.
C) Yalınlık : Cümlenin sanatlı söyleyişlerden arındırılmış olmasıdır.
D) Bağlam  : Sözcüğün kullandığı yere göre kazandığı anlamıdır.
E) Duruluk: Cümle içerisinde aynı anlama gelen sözcükleri beraber kullanmamamktır.

C-3) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.

A ) Panelde dil ağırlıklı olarak……göndergesel………..işlevde kullanılır. ( 2p)
B)    Sunumda…mikrofon, bilgisayar, projeksiyon………..gibi teknolojik araçlardan faydalanılır. ( 2p)
C ) Yağmurdan sonra büyürmüş başak, demişti.  cümlesi…………doğrudan………….anlatıma örnektir. (2p)
D ) Az sözle çok derin anlamlar ifade etmeye……………özlülük……………denir. ( 2p)
E)  Münazara da ……………sözlü…………anlatım türlerindendir. ( 2p)

C-4)  1999 yılında İstanbul’un Pendik semtinde yaşayanların trafik kazaları  ( 10 p.)

C-5) Seninle bir yağmur başlıyor iplik iplik

Bir güzellik doğuyor yüreğime şiirden       8 tane

 Martılar konuyor omuzlarıma

Gözlerin yağmur oluyor birden                  (10 p.)

 

C-6) (Her biri 2 p.)

A ) Dün anlattıklarını uzun uzun düşündüm.     Bağdaşıklık

B)  Böyle olaylar, her insanda aynı etkiyi bırakmazlar. Bağlaşıklık

C) O yıl binlerce balıkların telef olduğuna şahitlik etmiştik. Bağlaşıklık

D) Hiç değilse bu konuda beni desteklemeliydin en azından. Bağlaşıklık

E ) Gelen her öğrenciye kucak açmak, bizim sınıfa özel bir özelliktir. Bağdaşıklık

C-7) olay, zaman, mekan, kişiler, anlatıcı        ( Her biri 2 p.)

C-8) “ Bir küçücük kurbağacık varmış. Bu kurbağa yavrusu ufacık bir su yığınında yaşarmış. Minicik gözleriyle kocaman ormanı seyredermiş. Derecik, onun en yakın arkadaşıymış. Bazı günler ikisi uzunca bir süre dertleşirlermiş.  Kurbağa yavrusu, bazı günlerse kısacık bir konuşmadan sonra çevredeki çiçekçikleri seyre dalarmış.”    3 tane ( 10 p.)

C-9)            (Her biri 2p)

A)     Bir tartışma türü olan panelde 3 ile 6 kişi arasında değişen konuşmacılar, dinleyicileri bilgilendirmek isterler. Panel tartışma türü değildir.

B)     Sunumu yapan kişi bilgi yanlışlığından kaçınmak için gözünü slaytlardan ayırmamalıdır. Sürekli slaytlara bakmamalı, dinleyicilerle de göz teması kurmalı.

C)     İsmin belirtme durumu ekleri belirtili nesne yapar.  Bilgi yanlışlığı yok.

D)     Bu gazete sizi ücretsiz sınava hazırlıyor, cümlesi bağdaşıklığa aykırıdır. Bağlaşıklığa aykırıdır.

E)      Forumda dinleyiciler de görüşlerini ayrıntılı bir şekilde belirtirlerse forum, panele dönüşür.

Panelde  dinleyiciler de görüşlerini ayrıntılı bir şekilde belirtirlerse panel, foruma dönüşür.

C-10)  Sınırsız hayallerimizi sınırlı sayıdaki sözcüklerle anlattığımızda sözcüklere yeni anlamlar yükleriz. Bu yeni çağrışımlar imgelem veya imge adını alır.

Güneşli bir günde başladı yolculuğumuz, cümlesini  “Güneş altından saçlarını yeryüzüne sarkıttığında  hüzün yolculuğumuz başladı” şeklinde söylediğimizde imgelem yapmış oluruz. ( 10 p.)

Dön: :: 10. Sınıf Dil ve Anlatım Yazılı Soruları

   Başarılar dilerim

                                                                                                                        Murat AYBİRDİ

                                                                                               Türk Dili ve Edebiyat Öğretmeni