Aşağıda dosyanın bir kısmı verilmiştir.

Açıklama: Sayın Gönül Battal öğretmenimiz, hikaye ile ilgili olarak öğrencilerimizin bilmesi gereken tüm bilgileri tek bir dosyada toplamış. Bu dosyada öğretmenimiz, hikaye ile ilgili bilgiye, hikayenin özelliklerine , yapı unsurlarına, hikaye çeşitlerine, hikayede plana, Türk edebiyatında hikaye türünün tarihsel gelişimine , hikaye temsilcilerine yer vermiştir. Dosyayı indirerek öğrencilerimize dağıtmanızı tavsiye ediyoruz.

HİKAYE    

     Hikâye”, Türk kültür tarihinde en azından bin yıllık geçmişe sahip  giderek zenginleşen bir mânâ çemberi içinde,    hem kelime hem de kavram olarak  kullanılan “hikaye”  sözcüğü  Arapçadaki   “hakave” kökünden    gelmektedir.

     İngiliz  edebiyatında  “ Story”,  fransızcada “ histoire” , Almancada “Geshichte” olarak  kullanılan  hikaye, Yaşanmış  ya  da yaşanabilecek  şekilde  tasarlanmış   olayları  kişilere  bağlı  olarak  belli  bir  yer  ve  zaman içinde   anlatan   türdür.

          ÖZELLİKLERİ

  1 – Olay  kişi yer ve  zaman  unsurlarından  oluşur.

  2-   Olay  ve  kişiler  gerçeğe  uygundur.

  3 – yaşanılan  yer  ve  zaman  bellidir.

  4-   Yer  betimlemeleri  ile  kahramanların  ruhsal  ve  kişisel  özelliklerine  yer  verilir.

  5 – Ele alınan  bir  olay  ya  da  durum  seri  düğüm  ve  çözüm  planına  uygun  işlenerek  sonuçlandırılır.

  6 – Açık  yalın ve  akıcı  bir  dil  kullanılır.

                       YAPI  UNSURLARI

1)    OLAY:  Hikâyede  üzerinde  söz  söylenen  yaşantı  ya da  durumdur

2)   KİŞİLER:  Olayın  oluşmasında  etkili olan ya  da olayı  yaşayan  insanlardır.

3)    YER:  Olayın   yaşandığı  çevre  veya  mekândır.

4)    ZAMAN : Olayın  yaşandığı  dönem,  an   mevsim  ya  da   gündür.

5)    DİL  VE  ANLATIM :  Hikâyenin dili açık,  akıcı  ve  günlük  konuşma  dilinden  farklı olarak, etkili  sözcük,  deyim  atasözü  ve  tamlamalarla   zenginleştirilmiş   güzel   bir   dil  olmalıdır.

Anlatım  ise:  iki  şekilde  olur   Hikâye  kahramanlarından  birinin ağzından  yapılan  anlatım  “hikâyede  birinci  kişili  anlatım” ;  Olayı  uzaktan  gözlemleyen  üçüncü kişi ağzından yapılan anlatım é tarafsız bakış açısıyla yapılan anlatım Her şeyi  bilen küşü ağzından  yapılan  anlatım “ İlahi  bakış açısıyla “

HİKÂYEDE   PLÂN:

Hikâyenin    planı  da   diğer    yazı  türlerinde   olduğu  gibi üç  bölümden  oluşur; ancak bu  bölümlerin  adları  farklıdır. Bunlar:

1) SERİM:   Hikayenin   giriş   bölümüdür.Bu  bölümde  olayın geçtiği  çevre ,  kişiler tanıtılarak  ana  olaya giriş  yapılır.

2)DÜĞÜM : Hikayenin  bütün  yönleriyle  anlatıldığı en  geniş  bölümdür.

3)ÇÖZÜM : Hikayenin sonuç  bölümü  olup   merakın bir  sonuca bağlanarak  giderildiği bölümdür

Ancak  bütün hikayelerde  bu plân uygulanmaz ,  bazı  öykülerde  başlangıç  ve sonuç  bölümü  yoktur .Bu bölümler  okuyucu  tarafından  tamamlanır.

HİKAYE ÇEŞİTLERİ

    Hikâye, hayatın  bütünü  içinde  fakat  bir  bölümü  üzerine  kurulmuş  derinliği  olan  bir  büyüteçtir.  Bu büyüteç  altında  kimi  zaman    olay  bir  plan  içinde , kişi,  zaman,  çevre  bağlantısı  içinde   hikaye  boyunca  irdelenir.  Kimi  zaman  da büyütecin  altında  incelenen  olay  değil,  hayatın  küçük  bir  kesiti, insan  gerçeğinin  kendisidir  Bu  da öykünün  çeşitlerini  oluşturur.  Buna  göre

1) OLAY ( KLASİK  VAK’A )  HİKÂYESİ :  Bir  olayı  ele  alarak,  serim,   düğüm,   çözüm   plânıyla  anlatıp  bir  sonuca  bağlayan  öykülerdir.  Kahramanlar  ve çevrenin  tasvirine  yer verilir   Bir  fikir  verilmeye  çalışılır; okuyucuda  merak   ve heyecan  uyandırılır. Bu   tür,  Fransız  yazar Guy de Maupassant ( Guy dö Mopasan) tarafından   yaygınlaştırıldığı  için  “Maupassant   Tarzı  Hikâye”  de  denir

      Bu  tarzın  bizdeki  en  önemli  temsilcileri: Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay, Hüseyin Rahmi Gürpınar  ve  Reşat  Nuri  Güntekin’dir..

2)  DURUM   ( KESİT  )  HİKÂYESİ: Bir olayı  değil günlük  yaşamın  her  hangi  bir  kesitini   ele  alıp  anlatan  öykülerdir   Serim,  düğüm,  çözüm  planına  uyulmaz  Belli  bir  sonucu  da  yoktur. Merak  ve  heyecandan  çok  duygu  ve  hayallere  yer  verilir;  fikre  önem   verilmez,  kişiler  kendi  doğal  ortamlarında  hissettirilir.  Olayların ve  durumların  akışı  okuyucunun  hayal  gücüne  bırakılır.

      Bu  tarzın  dünya  edebiyatında  ilk temsilcisi   Rus  yazar  Anton    Çehov   olduğu   için  “Çehov   Tarzı   Hikâye”  de denir.

      Bizdeki  en  güçlü  temsilcileri : Sait  Faik  Abasıyanık,  Memduh   Şevket  Esendal  ve Tarık  Buğra’dır

YUKARIDAKİ DÖKÜMANIN DEVAMINI AŞAĞIDAKİ BAĞLANTIYI TIKLAYARAK İNDİREBİLİRSİNİZ. 

Hikaye, Özellikleri, Yapı Unsurları 

(Gönül BATTAL)

Hikaye ya da  Hikayeler Sayfasına Dön