Aşağıda dosyanın bir kısmı verilmiştir.

SÖZCÜKTE ANLAM
Sözcükte anlam konusuyla ilgili olarak öncelikle dil ve sözcük kavramlarını açıklamak gerekir.

Dil: Duygu, düşünce hayal ve isteklerimizi başkalarına anlatmaya yarayan işaretler sistemidir. İnsanoğlu çevresindeki varlıkları, nesneleri veya zihinde biçimlendirdiği kavramları başkalarına iletmek ve onların zihinlerinde de biçimlendirmek için bir işaret sistemi bulmuştur. Bu işaretlerin göze hitap eden biçimi yazıdır, kulağa hitap eden biçimi (sestir) konuşmadır.

Sözcük: Anlamı ya da görevi olan ses veya ses topluluğudur.

Anlam: Sözün zihinde uyardığı kavramdır. Bir başka deyişle sözcüğün zihindeki görüntüsü veya yansıması (tasarımı) diye adlandırılabilir. Sözcükte anlam konusuyla ilgili olarak öncelikle dil ve sözcük kavramlarını açıklamak gerekir.

Varlık İşaret Görüntü
ekmek —►
s-e-v-g-i —► Görüntü yok tasarım

SÖZCÜĞÜN ANLAM BOYUTLARI
* Sözcükler anlam yönünden türlü özellikler gösterir. Bu özelliklerin bir kısmı sözcüğün anlamsal iç yapısıyla, bir kısmı sözcükler arası ilişkilerde bir kısmı sözcüğün tarihsel evrimleriyle, bir kısmı da anlam boyutuyla ilgilidir.
* Buna göre sözcüğün anlam özelliklerini şu başlıklar altında inceleyebiliriz.

A- ANLAMSAL TÜRLENİŞ:
I – GERÇEK ANLAM: Sözcüğün kendisiyle birlikte düşünülen anlamdır. Sözcük tek başına kullanıldığında akla gelen anlamdır.

ÖRNEK:
Göz, burun, yırtmak, kırmak, ağır koku…

1. Temel (Başat) Anlam: Sözcüğün ilk akla gelen anlamıdır. Konuluş anlamıdır.

ÖRNEK:
* Dolap,
* Ay,
* Taş,
* Kum,
* Ağız,
* Petek…

2. Yan Anlam (Kullanılış anlamı! : Sözcüğün zaman içinde temel anlamına biçimce veya görevce bağlı olarak kazandığı yeni anlamdır.

YUKARIDAKİ DOKÜMANIN DEVAMINI AŞAĞIDAKİ BAĞLANTIYI TIKLAYARAK İNDİREBİLİRSİNİZ.

Sözcükte Anlam, Cümlede Anlam ve Paragraf Konu Anlatımı

Mehmet TAYLAN

 Ders Notları  Sayfasına Dön