Düzyazı Türleri
ROMAN
İnsanların yaşadıkları ya da yaşayabilecekleri olayları, yere, zamana ve şahsa bağlayarak anlatan eserlere roman denir.
*Romanda olaylar geniş ve ayrıntılı olarak anlatılır.
*Ana olay etrafında olaycıklar vardır.
*Şahıs kadrosu geniştir.Karakter çözümlemeleri yapılır.
*Zaman olarak geri dönüşler olur.
Romanlar çeşitli türlere ayrılır;
– Tarihi Roman: Konusunu tarihten alır.
– Töre Romanı: Toplumun yaşayış tarzını, geleneklerini, adetlerini işleyen romandır.
– Psikolojik Roman: Ruh çözümlemelerinin yapıldığı romanlardır.
– Egzotik Roman: Uzak ve yabancı ülkelerin doğa ve insanlarını anlatan romandır.
– Tezli Roman: Bir görüş veya düşünceyi savunan romandır.
– Polisiye Roman: Dedektif hikayelerini anlatan romandır.
Daha ayrıntılı bilgi için romanlar bölümünü ziyaret edebilirsiniz.
HİKAYE
Olmuş ya da olması mümkün olan olayları anlatan kısa sanat eserleridir.
*Tek bir olay vardır.Olaycıklar yoktur.
*Şahıs kadrosu romana göre dardır.
*Kişiler çoğu zaman hayatlarının belli bir anı içinde anlatılır.
*İki tür hikaye görülür;
a)Olay Hikayesi: Maupassant tarzı da denir. Olay esastır.Bizdeki temsilcisi, Ömer Seyfettindir.
b)Durum Hikayesi: Çehov tarzı da denir. Olaydan çok insanın belli bir zaman dilimindeki durumu anlatılır.Bizdeki temsilcisi, Sait Faik Abasıyanıktır
>>>> Hikayeler bölümümüzü ya da Hikaye, Özellikleri, Yapı Unsurları sayfamızı da ziyaret edebilirsiniz.
MASAL
Olağanüstü olayların anlatıldığı sözlü bir edebiyat ürünüdür.
*Olaylar hayal ürünüdür.
*Yer ve zaman belli değildir.
*Kahramanlar insanüstü nitelikler gösterir.
*İyiler hep iyi, kötüler hep kötüdür.
*iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
*Eğiticilik esastır. Evrensel konular işlenir.
*Olaylar miş’li geçmiş zaman kullanılarak anlatılır.
>>>Daha ayrıntılı bilgiler için masallar bölümümüzü ziyaret edebilirsiniz.
MAKALE
Bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler öne sürmek ya da bir tezi savunmak, desteklemek için yazılan yazılara makale denir.
*Anlatım yalın ve yoğundur, nesnel bir nitelik taşır.
*Öne sürülen düşünce ve tez kanıtlanır.
*Söz oyunlarına baş vurulmaz, süslü anlatımdan uzak durulur.
*Her konuda makale yazılabilir.
*Gazete ve dergilerde yayımlanır.
>>> Örnek makalelere de bakabilirsiniz.
DENEME: Yazarın herhangi bir konudaki görüşlerini, kesin kurallara varmadan, kanıtlamaya kalkmadan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlattığı yazı türüdür.
*Yazar, kendisiyle konuşuyormuş gibi bir hava sezdirir.
*Samimi bir dil kullanılır.
*Yazar, öne sürdüğü görüşleri ispatlamak zorunda değildir.
*Yazarın kesin bir sonuca varma zorunluluğu yoktur.
*Nurullah Ataç “Deneme, ben ülkesidir” der.
*Yazar anlatımda ve konu seçiminde özgürdür.
*Türün ünlüleri, Ahmet Haşim, Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin, Ahmet Hamdi Tanpınar,Selahattin Eyyüboğlu.
→>>> Örnek denemelere de bakabilirsiniz.
FIKRA
Yazarın, gündelik olayları, özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılardır.
*Gazete yazısıdır.
*Yazar düşüncelerini kanıtlama yoluna gitmez.
*Dil tabiidir.Günlük deyimlere, yer yer nükteli sözlere yer verilir.
*Okuyucuyla sohbet ediyormuş gibi bir hava sezdirilir.
*Türün ünlüleri, Ahmet Rasim, Falih Rıfkı,
Ahmet Haşim, Hüseyin Cahit Yalçın, Peyami Safa.
SOHBET
Yazarın, gündelik olaylarla ilgili düşüncelerini, okuyucu ile karşı karşıya oturup konuşuyormuş gibi içten bir hava içinde yazdığı yazılara sohbet denir..
*Herkesi ilgilendiren konular seçilir.
*Cümleler çoğu zaman konuşmadaki gibi devriktir.
*Yazar, sorulu-cevaplı cümlelerle konuşuyormuş hissi verir.
*İçtenlik, samimilik,doğallık sohbetin özelliklerindendir.
*Türün ünlüleri, Ahmet Rasim, Şevket Rado, Atilla İlhan.
ELEŞTİRİ
Sanat, edebiyat, düşünce eserlerini hem öz hem yapı yönünden açıklayan, başarılı ve başarısız ya da değerli ve değersiz yönlerini gösteren, bunları örneklerle somutlayıp belirten yazı türüdür.
*Eleştiri objektif olmalıdır.
*Eleştiride amaç okura ve yazara yol göstermektir.
*Eleştirmenin kişisel duygularını kattığı eleştirilere öznel eleştiri, kişisel duygularını katmadığı,objektif olduğu eleştirilere de nesnel eleştiri denir.
GÜNLÜK (GÜNCE)
Yaşanan olayların, izlenimlerin, tarih atılarak, günü gününe yazılması ile oluşan türe günlük denir.
*Kısa yazılardır.
*Olayı yaşayan kişi tarafından yazılır.
*Yazarın hayatından izler taşır.
*İçten ve sevecendir.
*Ruzname de denir.
*Türün ünlüleri, Oktay Akbal, Suut Kemal Yetkin,
Seyit Kemal Karaalioğlu.
HATIRA (ANI)
Bir yazarın kendisini yaşadığı ya da tanık olduğu olayları, sanat değeri taşıyan bir üslupla anlattığı yazılardır.
*Geçmişteki olay üzerine yazılır.
*Yazar, olayları kendi bakış açısından anlatır.
*Anılar, yaşandığı dönem hakkında bilgi verir.
*Anılarda, yazarın kişisel bakışı söz konusudur.
*Türün ünlüleri, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Rasim, Halit Ziya, Hüseyin Cahit, Falih Rıfkı.
BİYOGRAFİ
Ünlü kişilerin hayatını anlatan yazı türüdür.
*Kişiyi tüm yönleriyle tanıtır.
*Açık, sade bir dil kullanılır.
*Divan edebiyatında şairleri anlatan bu eserlere, “Tezkire” denirdi.
*Türün ünlüleri; Mithat Cemal Kuntay, Şevket Süreyya Aydemir.
OTOBİYOGRAFİ
Bir kimsenin kendi yaşam olaylarını anlattığı eserlerdir.
*Çoğu zaman bunlarda, sanatçı kendisiyle beraber aile büyüklerinden, çevreden, aile içi durumlardan da söz eder.
MEKTUP
Bir düşünce veya duygunun birilerine iletilmesi amacıyla yazılan özel yazılara mektup denir..
*Türün ünlüleri; Fuzuli, Namık Kemal, Ziya Gökalp, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı.
GEZİ YAZISI
Gezilip görülen yerler hakkında yazılan yazılardır.
*Gezi yazısında yazar daima, gezdiği yerleri anlatmalı, uydurma, yanlış bilgiler vermemelidir.
*Yazar gördüklerini, okuyucusunun daha iyi algılaması için, karşılaştırma yapar.Okur sanki o yerleri sanatçıyla gezer gibi olur.
TİYATRO
Hayattaki olayları konu edinen, sahnede oynanmak amacıyla yazılan edebi eserdir.
*Roman ve hikaye soyut olduğu halde, tiyatro somuttur.
*Tiyatro eserleri, konularına göre dram, trajedi ve komedi gibi türlere ayrılır.
A-TRAJEDİ:
Seyirciye, hayatın acıklı yönlerini göstermek, ahlak, erdemi anlatmak için yazılmış manzum eserlerdir.
*Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitolojiden alır.
*Kahramanları tanrılar, tanrıçalar ve soylu kimselerdir.
*Kusursuz bir üslubu vardır. Kaba sözlere yer verilmez.
*Eser baştan sona kadar ağırbaşlı, ciddi bir hava içinde geçer.
*Çirkin olaylar, seyircinin gözü önünde gerçekleştirilmez, sahne arkasında gerçekleştirilir. Bu olaylar haberciler tarafından sahnede aktarılır.
*Üç birlik kuralına uyulur.( Yer, zaman, olay )
*Oyunda korolara yer verilir.
*Ünlü trajedi yazarları;
Eski Yunan; Aiskhylos, Eurupides, Sophokles.
Fransız; Corneille, Racine.
B-KOMEDİ:
İnsanların ve olayların gülünç yönlerini ortaya koymak, izleyenleri güldürmek ve düşündürmek amacıyla yazılmış tiyatro eseridir.
*Konusunu, yaşanılan hayattan ve günlük olaylardan alır.
*Kişiler halktan ve yüksek zümreden her çeşit insan olabilir.
*Her türlü söze şakaya yer verilir.
*Kişilerin her türlü davranışları sahnede gösterilir.
*Birbirini izleyen diyalog ve koro bölümlerinden oluşur.
*Manzum olarak yazılır.
*Üç birlik kuralına uyulur.
Türün yazarları, Yunan-Aristophanes, Fransız- Moliere.
C-DRAM:
Hayatı olduğu gibi acıklı ve gülünç yönleriyle sahnede göstermek için yazılan tiyatro eseridir.
*Hayatı olduğu gibi yansıtır. Trajedi ve Komedi kaynaşmıştır.
*Konusunu günlük yaşamdan ve tarihten alır.
*Üçbirlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur.
*Olaylar, çirkin dahi olsa sahnede gösterildiği gibi kişiler hangi sınıf ve halktan olursa olsun dramda yer alır.
çok uzundu ama işime yaradı
performans ödevime yardımcı oldu
ama 100 aldım her zaman ki gibi internet olmasaydı öğrencilerin hali hal değildi allah razı olsun
Eskiden biz ansiklopedi karıştırırdık bol bol. Zordu ama bir yönden de güzeldi doğrusu 🙂
Sana öğretmenin okulda ogretmiyormu dinlesen anlarsin canim…☺☺☺??
Not:öğretmeni dinlemeyenlrin hali hal değil
Sozum mahide nur arslana
Ne yani bir kişinin teknolojiden yararlanması suç mu? Ayrıca her öğretmen anlattığı konudan proje vermez hatta vermemeli de sonuçta çocuklar yeni şeylerde öğrenmeli sadece öğretmen dinleyerek bir şey öğrenilmez kendi yorumun ve dış kaynaklar tek görüşlü kaynaktan ve bir kişinin bilgisinden daha fazladır modern çağda bile internetten bir şey öğrenemeyeceğimizi savunuyor isen asıl senin halin hal değildir.
sen dinliyasan burda ne isin var baskalarina laf atiyon.
hoca sınıfta işlemiyor yazılıda kalem bile oynatamıyoruz
Allah büyük harfle yazılır
o kadar uzun yazının içinden anlaya anlaya bunumu anladın sende nokta koymamışsın ?
Sende cümleye büyük harfle başlamamışsın.
Sen de “de”yi bitişik yazmışsın.
çok işime yaradı ayrıca performans ödevime yardımcı oldu
proje ödevime çok katkısı oldu .kısaca çok iyi
ellerinize saglik cok yardimci oldu
bence düz yazı türleri ve bz. var bu yüzden ödev alınacak bir şey
çokkkk güzel ellerinize sağlık o elleriniz dert görmesin amin :asdf
Super isime yaradi
güzel olmuş ellerinize sağlık.
pybs sınavına çalışırken çok yardımcı oldu … tşk
lys edebiyata girecek arkadaşlara başarılar allah yardımcımız olsun dua edelim arkadaşlar
Bu tür şeyleri sınavdan 1 gün sonra unutmamızı sağlayan eğitim sistemine selamlaaaaar
http://www.edebiyatögretmeni.net sitesi benim sınavım da çok yardımcı oldu 😀
Süper! denemede türkçe dersi ile ilgili hiç yanlışım çıkmadı…
Ay çok uzundu ama işime yaradi
çok sağolun ödevime yardımcı oldunuz
Yani yanlis anlasilmasin superrr bi site cok yardimci oldunuz.☺?tekrardan tşkler…..?
Aynene uzundu ama güzledi
Süper di tşkürler
çok teşekkürler proje ödevime yaradı
Teşekkürler işime çok yaradı.
Teog için baya işime yaradı teşekkürler
Çok teşekkür ederim. Proje ödevime yardımcı oldu
Güzel
mükemmel
Teşekkür ederim çok güzel olmuş ayrıca o kadar da uzun değil ben gayet güzel ???
Harika tesekurler ??
Türkçe Ögretmenliğini okuyorum anca bu kadar güzel alatılabilirdi teşekkürler 🙂
Öykü yü bulamadim bulam bir arkadas lutfen solesin nu sayfada oyku yok.
Ozur dilerim arkadaslar hikayeylen oyku birmis.
Çok güzel odevime yardımcı oldu
admin insan bi rica ederim der ! o kadar iyi şeyler diyolar !!!!
Şahsında tüm ziyaretçilerime teşekkür ediyorum Nisa 🙂
TEOG â çok yarari oldu 1soru sorsalar bile tsk ederimmmm yaa :):)
hocam çıkartıp buradan çalışıyoruz Allah razı olsun emeğinize sağlık hakkınızı helal edin
Süper anlatılmış.
Çok teşekkür ederim ,işime yaradı 🙂 …
gerçekten mi buse acaba benim yazdığım işime yararmı
Arkadaşlar metin türlerinden fabl hikaye romanını yorum olarak atarmısınız
Çok iyi elerinize sağlık finallerde işime yaradı
offf çok saçma ya burda çalışın çıkın bu yorumlarda hiçbir lekilde çalışamadım . çalışmayamı yoksa lak lak etmeyrmi girdiniz siteye şiödi sanane diceniz ama bu bizim haklarımızı hısıtlıyor kısa yazın bitsin of ?
Allah razı olsun sınavdan 45 almamı sağladı ellerinize sağlık çok şükür 15 den fazla aldım Allah razı olsun
Benim eksiklerimi tamamlamaya yardımcı oldu