ANLATIM BOZUKLUKLARIYLA İLGİLİ CEVAPLI ÖRNEKLER

Sözcüklerin Seçiminde Yanlışlık Yapılıyor:

Düşüncelerimiz arasında ayrıcalık giderek büyüyor.

                                          ayrım

Bahçeye  ektiğin elma fidanı kurumuş.

               diktiğin

Ali’nin saçları büyümüş.

                           Uzamış

İnsanlar, hırsızlık, dolandırıcılık, gibi bayağı hünerlerden uzak durmalı.

                                                                                 davranışlardan

Toplum içinde bu çekimserlik  niye?

                                    çekingenlik

Bu makine iyi resim çekmiyor.

                       fotoğraf

İçeri girdi, önce kendini tanıştırdı.

                                         tanıttı

Her girişimden çekinmez.

Hiçbir

Anlamca Çelişen Sözcükleri Bir Cümlede Kullanıyoruz:

Bundan aşağı yukarı tam üç yıl öncesiydi.

             olasılık                kesinlik

Herhalde onlarda gelecek sanırım.

                             kesinlik   olasılık

Eminiz ki saat üçte burada olsa gerek.

    kesinlik                           olasılık

Bize öyle geliyor ki bunlar kaçmış olsa gerek.

kişisel görüş                                  olasılık

Ses Bakımından Birbirine Benzeyen Sözcükleri Yanlış Kullanıyoruz

Öğle-öyle  (1. Zaman adı, 2.Onaylama)

Porte- portre (1. Nota çizgisi, 2. Yağlı boya resmi)

Tesviye – tasviye ( 1.Düzeltme,  2. Arıtma, ayıklama)

Eğer-  eyer  (1.Şart anlamında, 2. Binek hayvanın sırtına vurulan nesne)

Basım – basın (1.Basım sanatı, 2. Basılıp dağıtılan

Etkin- etken (1.Etki yapan,  2.Devinimli )

Cümledeki Sözcükleri Yanlış Yerde Kullanıyoruz:

NOT: Öğelerin yerli yerinde olması gerekir.

Bir türlü aklım almıyor.       Aklım bir türlü almıyor.

              özne                         özne

Patatesler çok suda pişmiş.    Patatesler suda çok pişmiş.

                zarf                                          zarf

Fazla canını sıkma.   Canını fazla sıkma.

zarf                                      zarf

Kısaca bazı bildiklerimi anlatmak istiyorum.

Bazı bildiklerimi kısaca anlatmak istiyorum.

Bazı çalışkan öğrencilerin notlarına bakın.

Çalışkan bazı öğrencilerin notlarına bakın.

Gereksiz Sözcük Kullanımlarıyla Anlatımdaki  Duruluk İlkesi Bozuluyor:

Birbirine selam verdiler. “selamlaştılar” olması gerekir.

Okula arkadaşlarıyla birlikte gitmiş.   “birlikte” sözcüğü gereksiz.

En güzel taşıt aracı trendir. “aracı” sözcüğü gereksiz.

Sabah pencereden baktığımda bulutlu ve hafif yağmurlu bir hava ile karşılaştım. “yağmur elbette bulutlu bir havada yağar.”

Artık bundan böyle başının çaresine bak. “bundan böyle” sözcüğü gereksiz kullanılmış.

İçeri girmek ve hem de onları görmek istiyorum.  “hem de” söz grubu gereksiz kullanılmış.

 

Anlamca Yakın Sözcüklerin Seçiminde Yanlışlık Yapılıyor:

Atı alan Kadıköy’ü geçti. “Üsküdar’ı “olacak.

Neşeli şen şakrak bir adamdı.    “şen şakrak” ikilemesi gereksiz.

Karşılıklı tartışmanın bir anlamı yok. “tartışma tek başına olmaz.”

Oysa  bizim arkadaşın ise hiçbir suçu yok. “oysa ve ise ”sözcükleri gereksiz.”

Tümleçlerle İlgili Yanlışlıklar Yapıyoruz:

“Sanatçı gerçeğe ulaşır, yorumlar.” Cümlesinde nesne eksikliği var. “Sanatçı gerçeğe ulaşır, onu yorumlar.” olmalıydı.

“Bu güçlüklere nasıl göğüs gerdi, nasıl başa çıktı?”

“Bu güçlüklerle nasıl başa çıktı .”olmalıydı.

Arkadaşlarına gitmiş,  yardım istemişti.”

                                   onlardan   (dolaylı tümleç ) eksikliği var.

“İnsanlara öfke veren, aşağılık duygusuna düşüren nedenlere bakalım.”  İkinci yan cümleciğin nesnesi eksik (onları) olacak.

“Buna ancak yönetim kurulu karar verir, uygular.”

İkinci cümlede nesne eksikliği var. “Bunu uygular” olmalıydı.

 

Tamlamalarla İlgili Yapılan Yanlışlıklar:

Sorunlar karşılıklı anlayış ve birlik içinde çözülmelidir.

Bu haliyle karşılıklı , birlik  içinde … gibi  bir anlam oluşuyor. Yanlıştır. ”Sorunlar karşılıklı anlayışla ve birlik içinde çözülmelidir.”olmalıydı.

Kıpkırmızı çiçekler, ekinler birbiriyle kucaklaşıyordu.

Kırmızı  ekinler olmaz.  “Kıpkırmızı çiçekler, sarı ekinler birbiriyle kucaklaşıyordu.” olmalıydı.

Bu karardan vazgeçmeyeceğim, üzerinde inatla durduğunu biliyoruz.”

Açıklama:  İkinci cümlede tamlayan söylenmemiş.  “kararın üzerinde…” olmalıydı.

İHSAN KIRBA