11. SINIF DİL ve ANLATIM DERSİ I.DÖNEM III YAZILI SORULARI

1.Biz merkezcilik, ya da etnosantrizm, bütün kültürlerin temel özelliklerindendir. Yumuşak bir “biz bu yaşam tarzını seviyor, tercih ediyoruz” duygusundan, katı bir “sen de benim gibi olmak zorundasın” tavrına değin türlü derecelerde karşımıza çıkacaktır. Farklı kültür topluluklarına yöneldiğinde ise, kültür emperyalizmi ya da zorla kültürleme süreçlerinin ahlaksal gerekçesini oluşturur.

A) Açıklama – Tanımlama

B) Açıklama – Örneklendirme

C) Örneklendirme – Tartışma

D) Açıklama – Karşılaştırma

E) Tanımlama – Karşılaştırma

2.Yazar, anlatımında gereksiz betimlemelere yer veriyor. Bu da onun aşırı derecede sıfat kullanmasına ve söz sanatlarına yer vermesine neden oluyor. Bence bu olumsuzluk, anlatımın diğer başarılı yanlarına da gölge düşürüyor.

Parçada sözü edilen yazarın anlatımında görülen eksiklik, aşağıdakilerden hangisidir?

A)Yoğunluk            B)Yalınlık               C)Etkileyicilik      D)Özlülük     E)Bütünlük

 3.Bir işin erbabı olmak hiç de sanıldığı kadar kolay değildir; hele hele  şair olmak kanaatimce en zor iştir. Öyle üç beş şiir yazmakla, birkaç kitap çıkarmakla olacak bir iş değildir şair olmak. Belli başlı özellikleri şahsiyetimizde bulundurmadan, ilk başta da dil ve kelimeler üzerinde çalışma azmine sahip olmadan şair olamayız; olsak olsak kimse alınmasın ama müteşair oluruz.

Yukarıdaki paragrafın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Açıklama           B)Betimleme          C)Tartışma        D)Öyküleme       E)Karşılaştırma

 4. Kan kırmızısı yuvarlak bir külçe, karşı dağların üstüne doğru yavaş yavaş inmeye başlar. Geniş bir kristal parçası haline giren ufukta, benzeri görülmemiş bir renk ve ışık yağmuru boşanır. Bütün gün, yıkık binaları, ıssız caddeleri, yetim anıtları, bodur akasya ağaçlarıyla çiğ bir aydınlık içinde uyuşmuş kalmış, suskun şehrin çelimsiz gövdesi, birdenbire en halis erguvanlara bürünmüş olarak doğrulur.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?

A)Betimleyici öğeler kullanma

B)Sanatlı bir anlatıma başvurma

C)Benzetmelerden yararlanma

D)Doğadaki varlıklara insan özelliği verme

E)Deyimlere yer verme

 5.Bütün tartışmalarımız, ne yazık ki, düşünceleri değil, saldırıyı ya da sataşmayı öne çıkarıyor. Bu nedenle de uygar toplumlardan ya da topluluklardan farklı olarak “kavga” toplumundan “tartışma” toplumuna geçemedik bir türlü. Oysa çok değil on beş yıl önce, tartışma adabını öğrenmeye çalışır; hatta çevremize de öğretirdik. Her geçen yıl biraz daha geriye mi gidiyoruz acaba?

Bu parçanın yazarı, ileri sürdüğü düşünceyi inandırıcı kılmak için, ağırlıklı olarakaşağıdakilerden hangisine başvurmuştur?

A)Tanık göstermeye     B)Benzetmeye C)Karşılaştırmaya    D)Örneklemeye      E)Betimlemeye

 6.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A)Bir gün sen de beni anlayacak, bana hak vereceksin.

B)Hiç kimse bulunduğu yerden kalkmasın, sessizce otursun.

C)Yağmur, bardaktan boşanırcasına yağıyor; rüzgâr, deli gibi esiyordu.

D)Rezervasyon yaptıranlar yerlerini almış, diğerleri bilet kuyruğuna girmişti.

E)Elinde kalan son malını da sattı, köyden bir yer alıp oraya yerleşti.

 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?

A)  Ne sen duydun ne ben bizi çağıran bu sesi.
B)  Anlaşılmazlık reçetesini alıp yeni ifadeler yaparak yazarlara sunmak mıdır edebiyat.
C)  Eğer bu konuda yardım ve destek verilmeden bu işe girmenizi tavsiye etmiyorum.
D)  Zaman aşımına uğrayarak geçerliliğini yitiren ve tedavülden kaldırılan paranız varsa değiştirebiliriz.
E)  Sanat eseri zamanla etki gücünü yitiriyorsa bu esere gerçek sanat eseri dememiz mümkün değildir.

 8.Birçok gidenin(I) her biri memnun(II) ki yerinden

Birçok(III) seneler(IV) geçti dönen yok seferinden(V).”

Yukarıdaki mısralarda numaralandırılmış sözcüklerden hangisi anlatım bozukluğunun sebebidir?
A)  I     B)  II   C)  III      D)  IV      E)  V

 9.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde mantık yanlışlığından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Ülkemizde herkes ehliyet almak için başvurmuyor ama birçok kişi ehliyet alamıyor.
B) Bazı insanlar bisiklet sürmek şöyle dursun daha şoför koltuğuna bile oturmamışlardır.
C) İşi sadece araç sürmek olan bu insan hem yolcularla hem de araçla son derece düzgün hareket ediyor.
D) Yayalara saygılı olmayı bilmeyi bütün şoförlerin öğrenmesi gerekmiyor mu?
E) Bunun yanında yayaların da trafik işaretlerine uyması zorunluluğu gerekmektedir.

 10.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mı. mi”nin yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmamıştır?

A)Dün sana söylediği sözlerin hafif mi ağır mı olduğu önemli benim için.

B)On yıl boyunca yalnız kalmak çokmu kolay?

C)Daireye dönünce benim de saat dörtte geleceği mi söylermisiniz?

D)Bir zamanlar tanışırdık ama şimdi beni tanıyabileceğini san mıyorum.

E)İyisimi bilmediklerimi  de ona sorup öğreneyim bari.

 11.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -yor ekinin daraltıcı etkisi (özelliği) yoktur?

 A) Dünden beri adını sayıklıyor.

 B) okul çıkışı beni bekliyor.

 C) Çarşıdan her gördüğünü istiyor.

 D) Yapma çiçeklerden harikalar yaratıyor.

 E) Yaramazlıklarını hep babasına söylüyor.

 12.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yoktur?

A)      Söylediğinde şarkı olsa bari.

B)      Karşı ki eve taşınmışlar.

C)      Söylediklerini duymuşmu ki bağırıyor.

D)     Beni dikkatli dinle ki faydalı olsun.

E)      Kızdığındanmı gelmemiş toplantıya.

 13.Aşağıdaki tümcelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımında bir yanlışlık yapılmıştır?

A) Bu akşam gemide ölüm sessizliği vardı.

B) Yazıda benzer sözcükler kullanılmış.

C) Sende bize gelecek misin?

D) Bütün insanlığa bende olma.

E) Yerde duran kâğıtları toplayarak çöpe attı.

 14.Aşağıdakilerden hangisinde yer-yön bildiren sözcük diğerlerinden farklı görevdedir?

A)Biraz yukarı gelir misin?

B)Şimdi gidersen bir daha geri dönme.

C)Yukarı çıkacak mısın sen de?

D)Aşağı köyde seracılık yapıyor.

E)Biraz önce dışarı çıktı annem.

 15.

I. Günlük olaylarla ilgili yazılardır.

II. Yazar inandığı düşünceleri ispatlamak zorunda değildir.

III. Gündelik bir dil kullanılır.

IV. Geniş yorumlara ve bilimsel açıklamalara girişilmez.

Yukarıda özellikleri verilen edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Makale                B) Anı             C) Biyografi            D) Mülakat (Görüşme)       E) Fıkra

 16.

Yedi yaşımda bile yoktum. Arabaya binmekten, evden uzaklaşıp değişik yerler görmekten inanılmaz ölçüde hoşnut olurdum. Bir gün motora bindirdi babam beni, eski model bir motora. Yine uzaklaştık evden, değişik değişik yerler gezdik. Ama bir yer vardı, bir köprü, bir tren köprüsü. Bu köprünün altından geçerken sımsıkı sarıldım babama, bu anı hiç unutmayacağım dedim içimden, öyle de oldu, ne zaman bir köprünün altından geçsem bu anı hatırlarım.

Yukarıda verilen parça hangi edebi türün örneğidir?

A) Günlük          B) Deneme      C)Anı              D) Gezi            E) Makale

  17.………. Burası bir köyden çok şehirleşmeye başlamış bir kasabaya benziyordu. Etrafta bir tek eski veya topraktan ev görünmüyordu. Otlamaya çıkarılacak hayvanlar için özel bir yol yapılmış ve diğer yolların hemen hepsi asfaltla döşenmişti. Ama bir evin içine girecek olsanız bir yemek sofrası dahi göremezsiniz. Yemekler yerde yenir burada. İnsanlar ütü nedir bilmez. Geze geze de bitiremezsiniz asfalt yollarını!

Yukarıda verilen parça hangi edebi türe örnektir?

A) Deneme      B) Makale       C) Gezi                        D) Anı             E) Röportaj

B-AŞAĞIDAKİ CÜMLELER DOĞRU İSE SİZE AYRICA VERİLEN CEVAP KÂĞIDINDA (A) SEÇENEĞİNİ,

YANLIŞ İSE (B) SEÇENEĞİNİ İŞARETLEYİNİZ. 

 20.Yazarlığı bir meslek olarak benimsemiş kimselerin eserlerinde gezilen görülen yerler, değinilen konular, insanlarla ilgili gözlemler yazı sanatının birçok özelliğini yansıtan renkli bir dille anlatılır.

 21. Haber yazılarında, muhabir okuyucuyu haberle baş başa bırakmamalı, okuyucusuna kendi varlığını hissettirmelidir

 22. Cumhuriyet döneminde edebiyatımızda gezi türünde nicelik ve nitelik yönünden büyük bir ilerleme sağlanmıştır.

C) AŞAĞIDAKİ CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERE UYGUN KELİMELERİ  YAZINIZ.

 23. Halk arasında heyecan yaratan haberler vardır, böyle haberlere …………………………haber denir.

24.  Gezi yazılarını amaç ve yazılış bakımından da üçe ayırmak mümkündür: Günü gününe alınmış notlara dayalı gezi yazıları, …………………..biçiminde yazılan gezi yazıları ve bir ülkeyi daha nesnel ve derinlemesine tanıtmayı amaçlayan gezi yazıları.

  25. Sohbette yazarın ………………….. konuşuyormuş gibi bir anlatımı, denemede ise kendisiyle konuşuyormuş gibi bir havası vardır.

Bahri PEKTAŞ

   T. Edebiyatı/Dil ve Anlatım Dersleri Öğrt.