KARA KİTAP (ORHAN PAMUK)

Kitap Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk isimli eserinin çağımıza uyarlanmış şeklidir. Kitaptaki Milliyet yazarı “Celal Salik” Mevlana ; avukat Galip, Mevlana’dan beş yüzyıl sonra Mevlevilik yolunda şeyhlik makamına ulaşmış Şeyh Galip’tir. Galip, Hüsn ü Aşk’taki erkek kahraman Aşk’ı; Rüya ise kadın kahraman Hüsn’ü temsil eder.

• Romanın Konusu:

Romanın kahramanı olan Galip İstanbul’da oturan bir avukattır. Bir gün, eşi Rüya’nın küçük bir not yazarak onu terk ettiğini öğrenir. Kentte dolaşıp nerede olabileceğine dair kanıtları aramaya başlar. Karısının, Milliyet Gazetesi’nde bir fıkra yazarı olan kardeşi Celâl’le olduğundan şüphelenir ve daha sonra Celâl’in de ortada olmadığını fark eder. Galip’in araştırmaları esnasında, Celâl’in tekrar basılan, İstanbul ve tarihi ile ilgili uzun ve edebi düşünce yazıları da araya girecektir. Bir vakit sonra Celâl gibi hayat sürerek onun nasıl düşündüğünü algılayabileceğini ve böylece bulundukları yeri bulabileceğine inanmaya başlar. Bu düşünce ile Celâl’in saklı evini bulur ve oraya yerleşir; belli bir vakit sonra onun kıyafetlerini giymeye ve onun köşe yazılarını yazmaya başlayacaktır. Tüm bunlar Galip’in küçüklüğünden beri hayranı olduğu Gazeteci Celâl’in yerine geçmek, onun gibi hareket etmek, onun yerine köşe yazıları kaleme alarak “Celal” gibi olma fırsatıdır aslında. Zaten Galip de bir zaman sonra Rüya’nın peşinde koşmaktan vazgeçecek, “Gazeteci Celal” olarak BBC muhabirlerine  röportaj verecek , telefonda hayranları ile Celal’miş gibi sohbet edecektir. Romanın bitimine doğru çok eski bir hayranı, Celâl’in, eşini baştan çıkarıp kandırdığını öne sürerek bir akşam yolda yürüyen Celâl ve Rüya’yı silahla vuracaktır. İkisinin de hayatını kaybetmesinden sonra Galip,avukatlık mesleğine döner  ancak Celâl’in yerine de köşe yazısı yazmayı devam ettirir.

Romanın Özeti:

• 1.BÖLÜM

Galip bir avukattır.İstanbulda yaşar. Galip’in çocukluk aşkı , amcasının kızı , karısı Rüya Galibi sebepsiz yere terkeder. Galip de onu İstanbul’un karlı kış günlerinde arar. Galip kendisini terkettiği karısı Rüya’yı ararken akrabası yani amcasının oğlu ayrıca karısı Rüya’nın üvey kardeşi olan köşe yazarı Celalin yazılarından işaretler çıkarır.Celal köşe yazarlarında her konudan bahseder. Galip kendisini terk eden Karısı Rüya’yı aramak için istanbul’u karış karış gezer yeni yüzler aramaya başlar. Galip ve Rüya Şehrikar Apartmanında oturmaktadırlar. Bu apartmanda celalde oturur.Rüyanın annesi babası halası dedesi de bu apartmanda kalırlar.Galip Rüyanın kendisini terkettiğini kimselere söylemez.Celalin ortadan yok oluşu da Galip’i şüphelendirir. Celal hiç yazıhanesine uğramaz ve gazetede eski yazıları basılır. En sonunda bu yazılar biter. Galip Celalin evinde kalır onun yerine yazılar yazmaya onun yerine televizyoncularla konuşmaya başlar.Galip Celal ve Rüya’yı çok arar , bulamaz onları çok özler. Galip onları ararken hep celalin yazılarında işaretler aramıştır.

• 2.BÖLÜM(Bogazın suları çekildiği zaman )

Köşeyazarı Celal gazetedeki köşeyazısında boğazın sularının çekildiğini anlatır.Balıkçılarının eskiden demirlenmek için bir minare boyu zincir attığı sularda şimdi teknesinin karaya oturduğunu söyler .Boğazın sularının azalmaya başlamasıylailerde olacak felaketlerden bahseder.İnsanlar otobüste arabada giderken temiz havanın kokusnu almak için araçlarının camlarını açarlar ve temiz havayı içerlerine çekerler.Fakat Celal bunun artık olmayacağını söyler. Aksine pencereleri kapatmak için cam aralarına bez sıkıştırıcaklarını söyler.Celal sadece bu felaketlerin olacağını değil daha çok felaketin insanları tetikleyeceğini bildirir yazısında.

• 3.BÖLÜM(RÜYAYA SELAM SÖYLE )

Galip yazıhanesindir. Kendini terkettiği karısı rüyayı düşünür.Yazıhanesinde bulunan telefon sürekli çalar hiç durmaz.Üst üste davalar gelir. Telefon bir süre çalmaz. Aradan yarım saat geçtikten sonra iskender arar iskender Galipin liseden arkadaşıdır.Sohbet ederler ve iskender Galipe Celale ulaşamadığını söyler. Neden aradığını sorar. Celali BBC muhabirleri ile görüştürmek istedigini söyler. Galip, Celali bulup sana getirecegim, diye söz verir.Galip Celali çok arar fakat her seferinde Celalin sekreteri çıkar ve çıktıgını yada meşgul olduğunu söyler. Sonra Galip halası Hale hala arar. Akşam yemeğe gelmesini söyler.Rüyayıda getirmesini ister.Galip Rüyayı kendisinin aramasını ister.Hale haladan.Telefonu kapatır. Hale hala evli degildir.Galip yazıhaneden çıkar. Eve yani Hale halayla vasıfın Esma hanımla birlikte bir dairesinde melih amcanın suzan yengeyle birlikte oturdukları apartmana gider. Apartmana varır. Kapıyı çalar. Kapıyı hale hala açar Rüyayı Galipin yanında göremeyen hala Rüyayı sorar.Galip Rüyanın geldigini düşündügünü söyler. Galip eve gider ve geri döner. Rüyanın hasta oldugunu ve uyudugunu söyler. Yemege otururlar.Yemegi yedikten sonra sohbet etmeye başlarlar.Celalin hakkında konuşurlar. Sonra bir telefon çalar ve telefonu melih amca açar.Celalin bir hayranı aradıgını söyler.Suzan yenge o kişinin gündüzde aradıgını söyler. Galip konuşma fasılından sonra vasıfın odasına girer.Vasıf sagır ve dilsizdir.Vasıf Galip’e Rüyayı sorar. Tapiki el işareti ile sorar. Galipte aynı şekilde ona uyudugunu söyler.Galip sohbet etikten sonra paltasunu giyip eve dogru gider.Eve gelir ev bıraktıgı gibi durur. Ocaga su koyar. Elini yüzünü yıkar ve kendisini ter eden karısı Rüyanın bıraktığı mektubu eline alır ve okur.

• 4.BÖLÜM(alaaddinin dükkanı)

Celal ortada yoktur.Bu yüzden sürekli Celalin eski yayımladığı yazılar gündeme gelir . Celal yazısında alaaddinin Dükkanından bahseder.Celal Alaaddinin Dükkanını hem iyi hemde eleştirel bir tarzda anlatır.Alaaddin bu dükkanı çok zorluklarla kurmuştur. Celal hepsini ayrıntıyla anlatır.Alaaddinin müşterilarine karşı saygınlıgını işteki becerisini okuldan çıkan çocukların bir şeye ihtiyacı olan insanların akın akın Alaaddinin Dükkanına koştuklarını göz önünde bulundurur.Alaadinin dükkanında her şey bulunur.Olmadığı zaman sokak sokak gezer ve onları bulur.Alaaddin Celalin daha iyi bildigini ve bundan sonra düşüncelerini yazmasını ister.

• 5.BÖLÜM(ÇOCUKLUK BU )

Galip karısı Rüyanın kendini terk ederken bıraktıgı mektubu inceler.Rüya bu mektubu yeşil tükenmez kalemle yazmıştır.Galip o gece hiç uyumamıştır.Sürekli rüyayı düşünür.Onun gidişine dair ipuçları armaya başlar. Dolapları karıştırır salona geçer oturur.Saatlerce düşünür.Rüyanın okudugu polisi romanları karıştır.Galip Dedektif gibi gezinir evin içinde.Sabah saatleri olur.Galip masasında uyumuştur.Kalkar ve çay koyar. Üzerini giyer ve tam çıkacagı zaman telefon çalar. Arayan suzan yengedir.Rüyayı sorar. Galip uyudugunu söyler Suzan yengede selam söylemesini ve kendisine iyi bakmasını söyler.

• 6.BÖLÜM (Bedii ustanın evlatları)

Celal köşe yazısında manken yapan bedii ustayı anlatır.Bedii usta manken tasarlar ve yapar.Bedii usta çok sayıda manken tasarlamıştır fakat hiçbir kişi tarafından kabul edilmez.Celal bunları bedii ustanın oglu ile yüz yüze konuşur.Bedii usta kendini odasına kapatır ve çıkmaz Celal Bedii ustanın yaptıgı mankenlerin içinde kaybolur.

• 7.BÖLÜM ( Kafdagının harfleri)

Galip uykusuz gecelerden sonra sokağa adımını atar.Yolda geçerken alaaddine selam verir ve Alaaddinden dergiler alır Bu dergileri de milliyet gazetesine sardırır.Yazıhanesine gitmek için otobüse biner.Otobüste gazeteye göz atar.Gazetede Celalin resmi vardır.Galip Celalin kendisine baktıgını ve celalin kendisine bir söylemeye çalışdıgını zanneder.Yazıhanesine varır.O gece karısının mektubunun üzerine yazdığı Rüyanın arkadaşlarını arar . Hepsini tek tek arar ve Rüyayı sorar faket bulamaz.Daha sonra arkadaşı Samimi arar.Onun arşivinde Rüyanın eski kocası hakkında bilgi olup olmadıgını sorar.Samim Galipi akşam ev de devam eder.Akşam olur.Galip Samimin evine gider önce oturup sohbet ederler.Sonra samimin karısı Galipe Rüyayı sorar.Oda iyi oldugunu söyler.Sonra Samimle masaya geçip arşive bakarlar.Çok araştırmalar yaparlar fakat bir sürü bilgi bulunur.Ancak Rüyanın eski kocası hakkında hiçbir bilgi bulamazlar.Geç vakit olur. Samimin karısı uyumaya geçer.Samim ile Galip çalışmaya devam ederler.Sabah vakti olur .Galip koltukta uyuyakalır.Fakat Samim daha da araştırmaktadır. Samimin karıs uyanır beraberce kahvaltı yaparlar.

• 8.BÖLÜM(ÜÇ SİLAHŞÖRLER)

Celal bu sefer köşeyazısında kendisinden bahseder. Bir gün çevrede gezerken bir çay bahçesinde üç tane köşe yazarının birlikte oturup çay içtiklerini görür. Celal buna çok şaşırır.Çünkü birbirlerini sevmeyen üç köşeyazarıdır.Celal yanlarına gider ve oturur sobet ederler.Celal herkese göre onlardan daha başarılı bir köşe yazarıdır.Celali eleştirirler.Celal onlara bir şey anlatır .Anlattığı kişiler bu dünyadan diğer dünyaya göç eden üstatların kendisine verdiği öğütleri anlatır.

• 9. BÖLÜM(BİRİ BENİ TAKİP EDİYOR)

Galip Saminin evinden ayrıldıktan sonra direk Celalin yerine gider. Celali sorar.Celal yok olduğunu söyleyen sekretere onu odasında bekliyecegini ve kendisinin akrabası oldugunu söyler. Galip odaya girer ve odayı araştırır. Magazin yazarına Galipe ne zaman geleceğini sorar.O da bilmediğini söyler. Magazin yazarının yanındaki polemikçi yazar Galipe Celalin neyi olduğunu sorar. O ise akrabası oldugunu söyler. Magazin yazarı Celalin annesinden başka bir akrabası olmadığını söyler. Daha sonra oturup sohbet ederler. Polemikçi yazar Celali neden aradıpını sorar.Galipte onu televizyoncuların aradığını ve konuşmaları gerektiğini anlatır. Polemkçi yazar karşı çıkar neden kendisinin aramdığını merak eder. Galip Celalin daha iyi yazdığını söyler. Galip oradan ayrılır. Daha sonra sokakta giderken birisinin kendisini takip ettiğini zanneder. Sonra Rüyanın roman aldığı kitapçıya girer ve kitap alır.Galipin kendisini takip eden birinin olduğunun şüphesini üzerinden atamaz . Kitapçıdan eve giderken sürekli Celal ile Rüyanın birlikte olduğunu düşünür.Galip eve geldiğinde telefon çalar arayan arkadaşı Samimdir Samim telefonda Rüyanın eski kocası hakkında bilgilere ulaştığını söyler ve adres Galipe verir. Galip telefonu kapatır ve sabaha kadar uyuyamaz. Sabah olur önde yağan karı seyreder sonra yola çıkar. Rüyanın eski kocasının evine gider.Evi bulur zor uğraşlardan sonra kapıyı çalar kapıyı açan Rüyanın eski kocasıdır. Yanında Rüya yoktur.Adam evenmiş ve çocukları vardır.Uzun bir süre sohbet ederler.Ama Galip hiçbir bilgiye ulaşamamıştır.Rüyanın eski kocası Galipe evlerinde misafir olmasını ister fakat Galip gider.

• 10.BÖLÜM (GÖZ)

Celal köşe yazarında yazmıştır. Kendisinin daha çok genç olduğunu daha gazeteciliğin ilk yılları olduğunu söyler. O zamanlar da kendisini bir gözün takip ettiğini söyler. İlk başlarda bu gözden korkar.Fakat Celal anlar ki bu gözün kendi yazdığı yazıların bir kurmacasıdır. Celal aslında bu gözün başka birisi olduğu değil kendisi olduğunu söyler.

• 12.BÖLÜM (ÖPÜŞ)

Celal bir köşe yazısında.Celal bir tiyatroda öpüşme sahnesini izler.Bu sahneden öyle bir zevk duyar ki kendini tutamaz. Bu zamana kadar hiç kimse ile öpüşmemiştir. Tiyatrodan çıkar.Öncelikle arabasının yanına gider.Fakat gittiginde kızlarının evli olduğunu görür. Daha sonra eve döner Ama Celalin aklında öpüşme sahnesi hiç çıkmaz. Eve girdiğinde dikiş makinasının başında oturan annesine ilgisini yöneltir.Çünkü birisiyle o gün öpüşmek ister. Fakat olaydan sonra annesi ile kavga ederler. Böyle bir olayı anlatır köşe yazısında Celal.

• 13.BÖLÜM

Galip Rüyanın eski kocasının evinden ayrıldıktan sonra kendi evine dönecek araba bulamaz. Dolaşır durur. Sonra kendisine yanaşan bir arabanın yaklaştıgını görür. İçindeki siyah gözlüklü adam Galipi arabaya alır ve onu kendi film çektikleri yere götürür. Orda Türkan Şoray gibi sanatçıların yerine geçen oyuncularla tanıştırır Galipi. Galip orada bir oyuncu kadınla tanışır. Kadın Galipe kendisini kendisini buradan kurtarmasını ister. Galip o baş döngünlügüyle tamamder.Galip daha sonra ordan ayrılır.Sokaklarda gezer.Daha sonra Celali araya lise arkadaşı İskenderi görür. İskender Galipe Celali sorar. Fakat Galip ona Celali bulamadığını söyler.Sonra İngiliz vatandaşları ile bir pavyona gider. İskenderde yanlarındadır. Pavyonda İngiliz vatandaşlar aşk hikayelerini anlatırlar.

En sonunda Galip de anlatır bir hikaye. Geç vakit oldugunu söyleyen bir adam ingiliz vatandaşları Galip ve İskenderi de alarak misafir etmek için bir eve götürür. Kapıyı çalarlar. İçeriden belirsiz bir adam kapıyı açar.Evdeki rehber ingiliz vatandaşlarına ve Galipe evin altındaki binlerce olan mankenleri gösterir.bu mankenlerin arasında Celalin de yapılmış bir mankeni vardır.Rehber bu mankenlerin nasıl yapıldıgını ve geçmişini anlatır.Herkes dagılacagı zaman antikacı bir bayan Galipe seslenir. Bu seslenen kadın Galipin sınıf arkadaşı Belkıstır. Beraberce sohbet ederler ve Belkıs arabasıyla Galipi gezdirmeye bir camiye götürür. Bu Süleymaniye Camisidir. Camideki imamla konuşurlar cami hakkında bilgi edinirler.

Sonra Galiple beraber Belkısın evine giderler. Belkısla Rüya hakkında eski günlerden bahsederler.Belkıs eskiden oldugu gibi içten Galipi sevmektedir. Belkıs Kahvaltı hazırlar ve beraberce kahvaltı yaparlar. Galip mantosunun cebinden Celalin gazetesini çıkarır ve Celalin yazdığı köşe yazısını sürekli okur ve notlar alır kenarlarına. Galip sürekli düşünür neden Celal gibi oda köşe yazısı yazamayacagını düşünür. Belkısın ısrarlarına ragmen Galip mantosunu alır ve çıkar gider. Saatlerce sokakda dolaşır. İnsanlara bakar yeni yüzler arar insanların elindeki torbanın üzerindeki resimlere yazılara bakar. Yorumlar yapar. Kendisinin de iyi bir köşeyazarı olabilecegini düşünür.İstanbulda kahvehane çoktur. Galip her kahvehaneye girer, yeni yüzler yeni olaylar aramaya başlar. Elinde bulunan boş bir kagıda düşüncelirini yazar. Saatlerce dolaştıktan sonra evine Nişantaşına gelir.

Şehrikar Apartmanın önünde Selahattinin dükkanın önünde bir süre gezinir. Celal ile Rüyanın apartman da olabilecegini düşünür. Sonunda vavgeçer dolaşmaktan ve evine çıkar. Ertesi sabah Celalin evine gider. Kapıcı İsmaile Celali sorar. İsmail ve karısı Kamer Celali hiç görmediklerini arada sırada eve ugrayıp beni soranlara yok demelerini söyledigini söylediler Galipe. Galip Kamere Celale vermesi için zarf bırakır. Kamerin odasındaki masadan Celalin evinin kapısının anahtarını alır ve dogru Celalin evine çıkar. Zili çalar hemde defalaraca. Fakat hiçbir ses yoktur. En sonunda anahtarı dener kapıyı açar. Kapıyı açar açmaz telefon çalar açmamak için çok ugraşır. Telefon ısrarla çalışı üzerine telefonu açar. Arayan kişi Celali BBC televizyonundan arayan adamlar oldugunu ögrenir. Galip Celal gibi konuşur ve kimseyle görüşmek istemedigini söyler. Galip Cealin evini gezer. Hiçbir degişiklik olmadıgını söyler.Telefon sürekli çalar ve arayan kişi hep aynıdır. Galip Celalin bütün yazdılarını bütün resimlerini inceler okur gece gündüz uyumaz.

İpuçları aramaya başlar çok çalışır kendine kanve yapar. Celalin pijamalarını giyer onun yatagına yatar. Her gün Celalin yazdıklarını okur. Artık okumaktan gözleri içeri çökmüştür. Keşfül Esrar Yüzdeki Harfler yazılarını okumuştur. Bir harita bulur. Bu haritayı inceler. Üzerinde çalışmalar yapar. Haritanın üzrindeki yerlerin eski karısı Rüyayı aramak için gezdigi yerler oldugunu görür. Celalin dolabını hep döker. Yazdıgı yazıları satır satır okur. En sonunda harflerin yüzünde belirdigini görür. Aynaya bakar ve düşünür. Sonra dagıttıgı yerleri toplar ve Celalin daktilosunun başına geçer başlar yazı yazmaya. Artık Celale özenmiştir. Yazısını bitirdikten sonra Celalin yazıhanesine gider ve yazdıgı yazıları verir. Celalin yayınlayacak yazısının bitigini ve yeni yazılar gönderdigini kendisinin çok meşgul oldugunu söyler. Sonra eve geçer. Eve geldiginde yine telefon çalar.

Bu arayan kişi Galip Celalin evinde kaldıgı günden beri arıyordur. Galip telefonu açar ve konuşur. Fakat bu sefer arayan o ses degildir. Bir kadın sesidir. Kadın adının Emine oldugunu kendisini çok sevdigini söyler. Fakat bu sözler Celaledir. Ama Galip hiçbir şeyi çaktırmaz . Kadın görüşmek istedigini söyler. Daha sonra kadının elinden telefonu biri alır. Konuşmaya başlar bu ses daha önce arayan adamdır.Galipe yani Celale hakaretler sayar. Onun yazıları yüzüne hayatının degiştigini onu öldürmek istedigini söyler. Celalin yazdıgı yazılar hakkında konuşur . celalin herkesi aldattıgını söyler. Karşıdaki adam biraz yumşar ve Celalden adresini vermesini görüşmek istedigini anlatır. Celal yani Galipte karşılıgında bir şey ister.

Bu zamana kadar elinde bulundugu adresleri numaraları ister . Adam hepsini verir sonra buluşacakları yeri belirler. Buluşma yeri alaaddinin Dükkanın önüdür. Telefonu kapatırlar. Sonra Galip tek tek numaraları arar. Fakat hiçbir sonuca ulaşamaz. En sonunda İskenderi arar Celali buldugunu BBC televizyonlarıyla görüşmek istedigini söyler. Hazırlanır evden çıkar alaaddinin dükkanın önünde bekler ancak bekledigi kişiler gelmez. İskenderle buluşmaya gider. İskender Galipin yanında Celali göremeyince Celali sorar. Galip işinin çıktıgını gelemeyicegini anlatır. Celalin yerine Galip konuşur televizyoncularla Galip onlara Şehzadenin Hikayesini anlatır.

Galip alkışlarla ugurlanır. Galip görüşmeden sonra eve döner. Araabayla Şehrikar Apartmanına giderken bi kaza oldugunu görür.Eve vardıgında duş alır Celalin pijamalarını giyer Rüyayı armaktan ve ulaşacagı emellerine rüyada ulaşmayı arzular. Uykudan sonra Rüya ile Celalin öldügünü Celalin ölüm haberinin gazetede yayınladıklarını düşünür Galip o gün Celalin son yazısını yazar sonra sabaha dogru acıyla Rüyayı hatırlar ve masadan kalkıp uyanmakta olan şehrin karanlıgına bakar.

• Romanın Konusu : Avukat Galipin kendini terkeden karısı Rüyayı İstanbulun karlı bir kış gününde araması ve ararken akrabası köşe yazarı olan Celalin yazılarından yola çıkması. Bütün çabalarına ragmen kendisini terk eden karısı Rüyayı bulamayıp onu düşüncesinde rüyasında canlandırması.
• Roman da Yer Ve Mekan : İstanbul’un caddeleri Şişli nişantaşı Tepebaşı
• Mekanlar: şehrikar apartmanı alaaddinin Dükkanı pavyonlar.
• Romanda zaman : Romanda yaşananlar karlı bir kış gününde geçer yani zaman karlı bir kış günüdür.
• Romanda kahramanlar ;
• Melih amca ( Rüyanın ve Celalin babası )
• Suzan yenge ( Rüyanın annesi Celalin üvey annesi )
• Hale hala ( rüyanın galipin ve celalin halalarıdır )
• Celal ( rüyanın üvey kardeşi galipin amcasının oglu )
• İskender ( Galipin sınıf arkadaşı )
• Belkıs ( Galipin sınıf arkadaşı )
• Roman kahramanları özelikleri
• Rüyanın Kişisel özelikleri : Gezmeyi seven çok kitap okuyan özelikle polisiye romanları kendini mutsuz hisseden biridir.
• Rüyanın Fiziksel özelikleri : Orta boylu uzun saçlı beyaz tenli güzel bir fizigi vardır.
• Celalin kişisel özelikleri : Çok gezer yazıları için her kesimden insanlarla sohbet kurabilen annesinden başka bir kimsenin olmadıgını düşünen başarılı bir köşe yazarıdır.
• Celalin fiziksel özelikleri : Orta boyda hafif şimanlıktadır. Başka fizik özeligi verilmemiştir.
• Galip kişisel özelikleri : Çok düşünen çok hırslı amacına ulaşmaya çalışan iyi bir avukattır.
• Hale Hala Kişisel özelikleri : evli degildir iyimser yardım sever biridir.
• Melih amca kişisel özelikleri : Oldugunda fazla sinirli herşeyi eleştiren ayrıca zeki bir kişiliktir.
• Suzan yenge kişisel özelikleri : Suzan yenge herkesi düşünür sulu gözlü ( herşeye aglayan ) iyi kapli sevecen biridir.