EDEBİYAT DENEME  SINAVI – 2

1. Bir sözcüğün, benzetme amacı güdülmeden başka bir varlık ya da kavramı anlatacak biçimde kullanılmasına “mecaz-ı mürsel” denir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu tanıma uygun bir kullanım yoktur?

A) Televizyondaki filme o kadar dalmıştı ki fokurdayan tencereyi bile duymuyordu.

B) Tren, sıkıntılı geçen bir yolculuktan sonra İstanbul’a girdi.

C) Bu yaz hem Doğu klasiklerini hem de Orhan Kemal‘i okuyacağım.

D) Güneş, baharın ilk günleriyle birlikte karlı dağların ardından gülümsemeye başladı.

E) Yeni Türkçe öğretmenimiz de bizim apartmanda oturuyor.
2. Namık Kemal şiir ve tiyatrolarının yanı sıra önemli romanlar da yazmıştır. Onun ………………..adlı eseri ilk …………. roman,……………….. adını taşıyan eseri ise ilk …………………….roman olarak kabul edilir.

Parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir?

A) Karabibik – bilimsel – Araba Sevdası – natüralist

B) Akif Bey – özgün – Aşk-ı Memnu – psikolojik

C) İntibah – edebi – Cezmi – tarihi

D) Şair Evlenmesi – Batılı – Afife Anjelik – realist

E) Mai ve Siyah – modern – Kara Bela – sembolik

3. Edebiyatımızda köyden söz eden ilk eser olarak kabul edilir. Realist ve natüralist özellikler taşır. Eserde anlatılanlar Antalya’nın bir köyünde geçer. Romandan çok uzun hikâye sayılır.

Parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) Hüseyin Fellah –Ahmet Mithat Efendi

B) Karabibik – Nabizâde Nazım

C) Eylül – Mehmet Rauf

D) İntibah – Namık Kemal

E) Sergüzeşt – Samipaşazade Sezai

4. Ziya Paşa, Harabat adlı antolojisinde Divan edebiyatında büyük değerler bulunduğunu ortaya koymaya çalışır. Bu eser, Namık Kemal tarafından yeni şiire ihanet olarak kabul edilip şiddetle eleştirilir.

Bu parçada sözü edilen ve edebiyatımızda ilk eleştiri örneği sayılan eser, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şiir ve İnşa                     B) Istılahat-ı Edebiye                C) Tahrib-i Harabat             D) Demdeme                E) Yeni Lisan

 

5. Dünya edebiyatında öne çıkmış büyük yazarların çoğu, yarattıkları kahramanlarla özdeşleşmişlerdir. Nitekim ……………..yaşatan ………………………

Bu parçada boş bırakılan yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilenlerin getirilmesi uygun değildir?

A) Daniel Defoe’yi – Robinson Crusoe’dur

B) Mark Twain’i – Tom Sawyer’dir

C) Shakespeare’i – Macbeth’tir

D) Goethe’yi – Faust’tur

E) Balzac‘ı – Jean Valjan’dır

 

6.   Günbatı sularında güzelliğin

      Uzak aynalara vuran bir karanfil

      Yukarıdaki dizelerle;

      1. Bir tedirgin

     2. Pencereler

     3. İşin farkında değil

 4. Ebemkuşağı bir tuhaf söz gruplarının tümü kullanılarak “çapraz uyak” düzeninde bir dörtlük oluşturulsa, bu dörtlüğün son iki dizesi aşağıdakilerden hangisi olur?

A) 4. ile 1. ve 2. ile 3.

B) 2. ile 3. ve 4. ile 1.

C) 2. ile 4. ve 1. ile 3.

D) 4. ile 3. ve 2. ile 1.

E) 4. ile 1. ve 3. ile 2.

 

7. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış olur?

A)  Bir topluluğa belirli bir düşünceyi aşılamak için yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara ………………. denir, (söylev)

B) Bir yazarın, başından geçen ya da tanık olduğu olay ve olguları, günü gününe tarih düşerek aktardığı yazı türüne………………….. denir (günce)

C)  ……………….. bir yazarın belirli bir konu üzerinde kesin sonuçlara varacak şekilde, bilimsel görüş ve düşüncelerini dile     getirdiği yazı türüdür. (Deneme)

D)  Bir kimsenin kendi yaşam öyküsünü yine kendisinin yazıp anlattığı yapıtlara ……………………denir, (otobiyografi)

E)  ………………… güncel bir konu hakkında, bir yazarın, iddia ve ispat kaygısı taşımadan bireysel görüş ve yorumlarını aktardığı yazı türüdür. (Fıkra)

 

8. Şiirlerinde didaktik öğelere yer vererek Divan şiirinde yeni bir yol açmıştır. Özellikle toplumsal düzensizlikleri, yaşamın kişiyi kötü yapan yönlerini göstermiş, din ve ahlâkla ilgili öğütler vermiştir. Divanından başka “Hayriye”, “Hayrabad” adlı mesnevileri, gezi notları ve mektupları vardır.

Bu parçada tanıtılan 17. yüzyıl Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Baki            B) Nef’i             C) Nedim           D) Nabi                E) Necati

 

9. Cumhuriyet Dönemi oyun yazarlarındandır. Bir süre yayıncılık ve filmcilikle uğraşmış, mizah dergiciliği yöneticiliği, köşe yazarlığı yapmıştır. Edebiyattaki ününü tiyatrolarıyla kazanmıştır. Bu tür yapıtlarında genellikle toplumsal bozuklukları, kurumları ve kişileri eleştiren, kimi zaman da gülünç yanlarıyla sergileyen bir tutum izlemiştir. Yapıtları arasında Bir Kilo Namus, Cengiz Han’ın Bisikleti, Aman Avcı, Canavar Cafer, Açıl Susam Açıl, Karayar Köprüsü sayılabilir.

Bu parçada tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Refik Erduran                 B) Orhan Asena                  C) Aziz Nesin                      D) Haldun Taner                   E) Recep Bilginer

10.    I.  Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol

             Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol

        II.  Bir gün deniz ölgündü. Bir oltayla balıkta   

            Kuşlar gibi yalnız, yapayalnızdım açıkta

      III.   Ufkumda bir dakika görmeksizin kara  

             Hür gökte, hür denizde uçar, hür ufuklara

      IV.  Hiç durmadan koştun bu umman için dün de

             Geçmişin yorgunluğu içindesin bugün de   

     V.   Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar

            Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar

Yukarıdaki ikili dizelerin hangisinde “zengin uyak” vardır?

A) I.           B) II.          C) III.             D) IV.             E) V

11. (I) “Destan devri” olarak da adlandırılan İslamiyet öncesi Türk edebiyatı “sözlü” ve “yazılı” olmak üzere iki eksende değerlendirilir. (II) Sözlü edebiyat ürünleri “destan, koşuk, sav, sagu” olmak üzere dört başlıkta karşımıza çıkar. (III) Kendilerine şaman, kam, ozan, baksı denen kimseler tarafından söylenip yaygınlaştıran bu ürünlerin kimilerine Kaşgarlı Mahmut‘un Divanü Lügati’t Türk adlı yapıtında rastlamak mümkündür. (IV) Dış etkilere genelde kapalı olan bu ürünler, öz ve yalın bir Türkçe eşliğinde ulusal duyarlılıklarla oluşturulmuştur. (V) Yazılı edebiyat alanında ise IX. yüzyıl eserlerinden olan ve kim tarafından yazıldığı bilinmeyen “Göktürk Yazıtları” akla gelir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) I.            B) II.            C) III.             D) IV.             E) V.

 

12.  Divan edebiyatında modern öykü ve romanın  yerini i tutan en

                                                            I                                            

        önemli tür mesnevidir. Nef’î’nin Harname, Şeyh Galip‘in   Hüsn ü 

                                      II                      II              IV              V

        Aşk adlı yapıtları bu türün tanınmış örnekleridir.

Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I.             B) II.            C) III.              D) IV.              E) V.

 

13.  Açık denizde sakin sakin yol alırken, bir anda

                      I                                           II               III

      yanınızda beliren,  sizi neşelendiren sevimli

                    IV                                               V

      yoldaşlarınızda yunuslar.

Bu cümledeki numaralanmış yerlerin hangi ikisinde “ulama” vardır?

A) I. ve III.              B) II. ve III.            C) II. ve IV                D) I. ve V.               E) IV ve V

14. (I) Tragedyanın amacı korku ve acıma duyguları uyandırarak arınma sağlamak, komedyanınki ise sıradan kişilerin kusurlarını göstererek insanları güldürürken düşündürmektir. (II) Tragedyada her çeşit tutku ve büyük serüvenlerle dolu yaşantılar yansıtılır; oysa komedya günlük yaşantının olayları içinde kalır. (III) Tragedyaya özgü kişiler soylu, komedyada çizilen tipler ise aşağı tabakadan insanlardır. (IV) Trajik karakterler iyi, hiç hata yapmayan, zaafları olmayan insanlardır; komik karakterler ise hatalarından dolayı yıkıma uğrayan kişilerdir. (V) Sanatçı tragedyanın kişilerini çizerken abartma yapabilir; oysa komedya yaşama bağlı kaldığı için gerçeğe benzerlik göstermek zorundadır.

‘Tragedya” ile “komedya” türlerini karşılaştıran bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) I.        B) II.           C) III.             D) IV.             E) V.

15. Sabırlı bir gözlemci olan sanatçı; ustalığını, hep İstanbul yaşantılarını anlatan roman ve öykülerindeki gözlem gücüne, bütün incelikleri, ayrıntıları yansıtabilirle becerisine borçludur. Sanatçının romanları ve onların bütün özelliklerini olduğu gibi taşıyan öyküleri, Türk toplumunun elli yıllık yaşayışına ait çok zengin malzeme ile doludur.

Bu parçada sanatçı yanı tanıtılan ve “Şık, Şıpsevdi, Gulyabani” gibi romanların yazarı olan sanatçımız, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Rasim

B) Halit Ziya Uşaklıgil

C) Hüseyin Rahmi Gürpınar

D) Ahmet Mithat Efendi

E) Ömer Seyfettin

 

16.  Gümüş bir dumanla kaplandı her yer

       Yer ve gök bu akşam yayla dumanı

       Sürüler, serçeler, sarı çiçekler

       Beyaz kar, yeşil çam, yayla dumanı

Bu dizelerde, aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A) Satirik                B) Pastoral               C) Epik           D) Dramatik             E) Didaktik

17. Türk şiirinde yeni bir aşıdır onların yaptıkları. Modern Türk şiirinde, Batı ile atbaşı gitme çabasının ilk tohumları bu akımla, Orhan Veli ve arkadaşları tarafından atılmıştır, denebilir.

Parçada sözü edilen akım ve akımın adı anılmayan diğer sanatçıları aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

A) Garip Akımı / ilhan Berk, Turgut Uyar

B) Yedi Meşaleciler / Ziya Osman, Yaşar Nabi

C) II. Yeniciler / Cemal Süreya, Ece Ayhan

D) Milli Edebiyat /Ali Canip, Ziya Gökalp

E) Garip Akımı / Oktay Rifat, Melih Cevdet